Extra stijging aantal WIA-uitkeringen in 2021 vooral bij mensen zonder werkgever

Ziek Smiley via Pixabay

In 2021 was de stijging van het aantal mensen dat een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) kreeg toegekend hoger dan verwacht. UWV heeft onderzoek gedaan naar de oorzaken van deze extra instroom in de WIA. Uit de analyse blijkt dat de stijging van de instroom vooral te zien is bij mensen die geen werkgever meer hebben op het moment dat zij een aanvraag doen voor de WIA, bijvoorbeeld omdat ze werkloos waren toen ze ziek werden of hun tijdelijke contract afliep tijdens hun ziekte. Deze zogeheten vangnetters stromen dan vanuit de Ziektewet door naar de WIA.

Bijna de helft van de instroom in de WIA bestaat uit mensen die géén werkgever (meer) hebben, omdat ze bijvoorbeeld ziek werden vanuit de WW of hun tijdelijke contract afliep terwijl ze ziek waren. Zij doen daarom tijdens hun eerste twee jaar ziekte een beroep op het vangnet van de Ziektewet (ZW). UWV is dan verantwoordelijk voor het verstrekken van de ZW-uitkering en de re-integratie. De extra toename van 2.900 WIA-uitkeringen, die niet verklaarbaar is uit de bekende factoren, zit vooral (90 procent) bij deze groep: in 2021 stromen 2.600 meer vangnetters door naar de WIA dan verwacht.

UWV heeft de vangnetters die in 2019 ziek werden niet optimaal kunnen begeleiden, waardoor meer van hen de maximale ziekteduur bereikten en in 2021 een WIA-aanvraag indienden.

Meerdere oorzaken

Uit de analyse blijkt dat hiervoor meerdere oorzaken zijn aan te wijzen. Allereerst speelt een rol dat UWV in 2019 bezig was met het invoeren van een nieuwe werkwijze voor de begeleiding voor deze groep, waardoor de resultaten tijdelijk minder waren. Voor deze groep is het sowieso een stuk lastiger om te re-integreren, want ze hebben geen werkgever bij wie ze stap voor stap weer aan het werk kunnen gaan.

In het voorjaar van 2020 stak corona de kop op waardoor fysieke spreekuren niet mogelijk waren en sociaal-medische beoordelingen moesten worden uitgesteld. Vangnetters hadden het extra moeilijk, omdat de isolatie voor hen relatief groot was en omdat het tijdens de pandemie nog moeilijker was om voor hen een werkgever te vinden bij wie ze konden re-integreren. Deze Ziektewet-arbobegeleiding kwam in deze jaren verder onder druk te staan door het toenemende tekort aan beoordelingscapaciteit bij UWV.

Eerder bleek al dat de coronapandemie ook een aandeel heeft gehad in de extra WIA-instroom. Als gevolg van coronaklachten, bovenop hun bestaande aandoening, zijn in 2021 ongeveer 300 extra mensen in de WIA terecht gekomen. Sinds begin 2022 stromen de eerste mensen met long covid de WIA in.

Reactie toevoegen

 
Bonus op niet ziek zijn helpt niet echt

Bonus op niet ziek zijn helpt niet echt

Uit onderzoek door Acture blijkt dat het geven van een niet-ziek bonus niet echt helpt. Bijna 50 procent geeft aan dat een niet-ziekmeldbonus hen niet zou weerhouden...

Eigenrisicodragerschap Ziektewet stijgt

Eigenrisicodragerschap Ziektewet stijgt

Sinds 2017 is het aandeel eigenrisicodragers voor de WGA in de totale loonsom van alle werkgevers vrijwel stabiel. In 2023 komt dit aandeel naar verwachting uit...

Werkgeverspremies voor WGA en Ziektewet dalen

Werkgeverspremies voor WGA en Ziektewet dalen

De premies voor zowel de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WGA) als de Ziektewet dalen in 2024 voor het eerst sinds jaren. Het gemiddeld premieniveau van de WGA...

IOW met vier jaar verlengd

IOW met vier jaar verlengd

SZW is de internetconsultatie gestart van de Wet tot wijziging van de Wet inkomensvoorziening oudere werklozen in verband met het verlengen van de werkingsduur van...

Meer zelfstandig ondernemers met voorziening arbeidsongeschiktheid

Meer zelfstandig ondernemers met voorziening arbeidsongeschiktheid

Begin 2023 had 65 procent van de zelfstandig ondernemers zonder personeel een financiële voorziening tegen het risico van arbeidsongeschiktheid. In 2021 was...

Jongeren minst bekend met financiële gevolgen langdurig verzuim

Jongeren minst bekend met financiële gevolgen langdurig verzuim

Jongeren weten relatief het minste van de mogelijke financiële gevolgen van langdurig verzuim. Dat blijkt uit onderzoek van Centraal Beheer, uitgevoerd door...

STAP ingeperkt tot beroepsgerichte scholing

STAP ingeperkt tot beroepsgerichte scholing

De startdatum van het septembertijdvak STAP wordt met twee weken uitgesteld: van maandag 4 naar maandag 18 september. Tevens wordt het budget voor dit tijdvak teruggebracht...

Wet voor meer zekerheid voor flexwerkers in consultatie

Wet voor meer zekerheid voor flexwerkers in consultatie

De wet Meer zekerheid flexwerkers is in internetconsultatie gegaan. Het is de eerste wet van het door het inmiddels gevallen kabinet in april gepresenteerde pakket...

Acture schrikt van gebrek aan aandacht voor verzuimpreventie

Acture schrikt van gebrek aan aandacht voor verzuimpreventie

Acture is geschrokken van de uitkomsten van het onderzoek ‘Verzuimpreventie in Nederland’ dat zij heeft laten doen. Maudie Derks, CEO van Acture: “Het...

Ruim 24.000 aanvragen gehonoreerd in derde ronde STAP-budget

Ruim 24.000 aanvragen gehonoreerd in derde ronde STAP-budget

In de derde aanvraagperiode van het STAP-budget waren 24.000 aanvragen succesvol. In totaal waren er 187.300 voorinschrijvingen gedaan om het STAP-budget aan te...