Lage rente uitdaging financiële sector
De lage rente vormt een belangrijke uitdaging voor de gehele financiële sector. Zowel voor banken als verzekeraars heeft de lage rente nu en op de langere termijn ingrijpende consequenties voor het bedrijfsmodel, terwijl in de pensioensector de lage rente de noodzaak vergroot om te komen tot een nieuw pensioencontract.
Tegelijkertijd onderstrepen de recente internationale publicaties over mogelijke integriteitsschendingen bij de activiteiten van onder meer banken en trustkantoren, de zogenoemde ‘Panama papers’, opnieuw de noodzaak van verdere stappen in de verbetering van de integriteit van de financiële sector.
Dit stelden de DNB-directeuren Toezicht Jan Sijbrand (foto) en Frank Elderson vandaag bij een persbijeenkomst ter gelegenheid van de nieuwe jaarlijkse DNB-publicatie, de ‘Staat van het Toezicht’. Daarin schetst DNB de stand van zaken in de financiële sector vanuit het oogpunt van de toezichthouder, en legt zij terugblikkend verantwoording af over de inspanningen die zij heeft verricht in het toezicht op de financiële sector en het resultaat daarvan. De ‘Staat van het Toezicht’ vormt samen met de in november vorig jaar gepubliceerde ‘Toezicht Vooruitblik 2016’ de nieuwe jaarlijkse verantwoordingscyclus van de prudentieel toezichthouder op de financiële sector in Nederland.
Voor wat de banken betreft zal de lage rente op termijn een belangrijke drukkende factor kunnen worden voor de rentemarge, de belangrijkste inkomstenbron van banken. Om de daling van de rentemarge het hoofd te bieden, kunnen banken proberen de financieringskosten te verlagen, maar vooralsnog lijkt het niet waarschijnlijk dat banken bijvoorbeeld negatieve rentes zullen rekenen aan sparende consumenten. Het op peil houden van de rentemarge hangt verder samen met onzekere factoren zoals de mate van concurrentie, de vraag naar nieuwe leningen en de keuze voor behoud van marktaandeel versus winstgevendheid, factoren waarmee de banken rekening dienen te houden bij de beoordeling van hun bedrijfsmodel.
Verzekeraars
Verzekeraars staan al langere tijd onder druk van de lage rente, onder meer omdat de eerdere toezeggingen in vooral de levenssector bij een lagere rente tot een steeds hogere waarde van de toekomstige verplichtingen leiden en daarmee de solvabiliteitsratio’s aanhoudend onder druk zetten. De invoering begin dit jaar van het nieuwe toezichtkader Solvency II zorgt voor een betere weerspiegeling van de ontwikkelingen op de financiële markten in de cijfers van de verzekeraars. Maar door de aanhoudend lage rente op de financiële markten is de in Solvency II gebruikte rente waarmee verplichtingen worden verdisconteerd niet langer realistisch. Dat komt in belangrijke mate door de zogenoemde Ultimate Forward Rate (UFR), die momenteel onvoldoende rekening houdt met marktomstandigheden als een lage rente.
Op het gebied van de integriteitsrisico’s zijn financiële instellingen in 2015 door de toezichthouder aangesproken op hun verantwoordelijkheden. Vervolgonderzoek laat zien dat inmiddels het merendeel over een analyse van deze risico’s beschikt die in opzet voldoende is. Dat betekent echter ook dat nog altijd niet alle instellingen in staat zijn hun integriteitsrisico’s voldoende in beeld te brengen of te beheersen. Voor de slecht scorende instellingen worden toezichtmaatregelen overwogen. Daarnaast is er vervolgonderzoek gestart dat inzicht moet geven in de vraag of de juiste risico’s worden geïdentificeerd en of de geconstateerde risico’s in de praktijk worden opgevolgd met adequate maatregelen en procedures.
De publicaties rond de ‘Panama papers’ tonen wat DNB betreft nog eens het belang aan van de systematische bewaking van integriteitsrisico’s bij financiële instellingen. Steeds duidelijker wordt dat het in integriteitskwesties niet alleen gaat om strikt de letter van de wet te volgen, maar ook om telkens de vraag te stellen of een bepaalde handeling in het maatschappelijk verkeer als betamelijk kan worden beschouwd. DNB houdt de publicaties rond de ‘Panama papers’ nauwlettend bij, en heeft mede naar aanleiding daarvan een nieuwe uitvraag gedaan bij trustkantoren en een selectie van banken, verzekeraars en pensioenfondsen naar de mogelijke betrokkenheid bij zaken zoals genoemd in de publicaties.
Reactie toevoegen
Verbond vraagt aandacht voor rente-effect
Het Verbond van Verzekeraars vraagt aandacht voor de negatieve effecten van de huidige historisch lage rente op de aankoop van pensioenuitkeringen. Deelnemers bij...
Sector wil jaarlijks visiegesprek met Dijsselbloem
Banken, verzekeraars en pensioenfondsen roepen minister Dijsselbloem van Financiën op jaarlijks samen een visiegesprek te voeren en te kijken wat goed gaat...
Proefprocedure Robidus tegen UWV gestart
De proefprocedure bij de Centrale Raad van Beroep van Robidus tegen UWV is vrijdag gestart. Onderwerp van de procedure is de wettelijke rente die UWV vergoedde voor...
Dnb: rentes van banken dalen gestaag
Rentes die banken in Nederland berekenen aan hun klanten zijn recent gestaag gedaald: kredieten voor bedrijven en consumenten zijn goedkoper geworden, terwijl ook...
Roemer pleit voor strenge regels financiële sector
SP-leider Emile Roemer haalde zaterdag in zijn toespraak tijdens het verkiezingscongres van zijn partij in Den Bosch hard uit naar de financiële sector en pleitte...
"ongemak over de financiële sector blijft"
Dat Occupy in Amsterdam van het toneel verdwenen is, betekent niet dat het gemak met de financiële sector eveneens is verdwenen. Dat stelt NRC Handelsblad in...