Lage rente uitdaging financiële sector

Jan Sijbrand

De lage rente vormt een belangrijke uitdaging voor de gehele financiële sector. Zowel voor banken als verzekeraars heeft de lage rente nu en op de langere termijn ingrijpende consequenties voor het bedrijfsmodel, terwijl in de pensioensector de lage rente de noodzaak vergroot om te komen tot een nieuw pensioencontract.

Tegelijkertijd onderstrepen de recente internationale publicaties over mogelijke integriteitsschendingen bij de activiteiten van onder meer banken en trustkantoren, de zogenoemde ‘Panama papers’, opnieuw de noodzaak van verdere stappen in de verbetering van de integriteit van de financiële sector.

Dit stelden de DNB-directeuren Toezicht Jan Sijbrand (foto) en Frank Elderson vandaag bij een persbijeenkomst ter gelegenheid van de nieuwe jaarlijkse DNB-publicatie, de ‘Staat van het Toezicht’. Daarin schetst DNB de stand van zaken in de financiële sector vanuit het oogpunt van de toezichthouder, en legt zij terugblikkend verantwoording af over de inspanningen die zij heeft verricht in het toezicht op de financiële sector en het resultaat daarvan. De ‘Staat van het Toezicht’ vormt samen met de in november vorig jaar gepubliceerde ‘Toezicht Vooruitblik 2016’ de nieuwe jaarlijkse verantwoordingscyclus van de prudentieel toezichthouder op de financiële sector in Nederland.

Voor wat de banken betreft zal de lage rente op termijn een belangrijke drukkende factor kunnen worden voor de rentemarge, de belangrijkste inkomstenbron van banken. Om de daling van de rentemarge het hoofd te bieden, kunnen banken proberen de financieringskosten te verlagen, maar vooralsnog lijkt het niet waarschijnlijk dat banken bijvoorbeeld negatieve rentes zullen rekenen aan sparende consumenten. Het op peil houden van de rentemarge hangt verder samen met onzekere factoren zoals de mate van concurrentie, de vraag naar nieuwe leningen en de keuze voor behoud van marktaandeel versus winstgevendheid, factoren waarmee de banken rekening dienen te houden bij de beoordeling van hun bedrijfsmodel.

 

Verzekeraars
Verzekeraars staan al langere tijd onder druk van de lage rente, onder meer omdat de eerdere toezeggingen in vooral de levenssector bij een lagere rente tot een steeds hogere waarde van de toekomstige verplichtingen leiden en daarmee de solvabiliteitsratio’s aanhoudend onder druk zetten. De invoering begin dit jaar van het nieuwe toezichtkader Solvency II zorgt voor een betere weerspiegeling van de ontwikkelingen op de financiële markten in de cijfers van de verzekeraars. Maar door de aanhoudend lage rente op de financiële markten is de in Solvency II gebruikte rente waarmee verplichtingen worden verdisconteerd niet langer realistisch. Dat komt in belangrijke mate door de zogenoemde Ultimate Forward Rate (UFR), die momenteel onvoldoende rekening houdt met marktomstandigheden als een lage rente.

 

Op het gebied van de integriteitsrisico’s zijn financiële instellingen in 2015 door de toezichthouder aangesproken op hun verantwoordelijkheden. Vervolgonderzoek laat zien dat inmiddels het merendeel over een analyse van deze risico’s beschikt die in opzet voldoende is. Dat betekent echter ook dat nog altijd niet alle instellingen in staat zijn hun integriteitsrisico’s voldoende in beeld te brengen of te beheersen. Voor de slecht scorende instellingen worden toezichtmaatregelen overwogen. Daarnaast is er vervolgonderzoek gestart dat inzicht moet geven in de vraag of de juiste risico’s worden geïdentificeerd en of de geconstateerde risico’s in de praktijk worden opgevolgd met adequate maatregelen en procedures.

De publicaties rond de ‘Panama papers’ tonen wat DNB betreft nog eens het belang aan van de systematische bewaking van integriteitsrisico’s bij financiële instellingen. Steeds duidelijker wordt dat het in integriteitskwesties niet alleen gaat om strikt de letter van de wet te volgen, maar ook om telkens de vraag te stellen of een bepaalde handeling in het maatschappelijk verkeer als betamelijk kan worden beschouwd. DNB houdt de publicaties rond de ‘Panama papers’ nauwlettend bij, en heeft mede naar aanleiding daarvan een nieuwe uitvraag gedaan bij trustkantoren en een selectie van banken, verzekeraars en pensioenfondsen naar de mogelijke betrokkenheid bij zaken zoals genoemd in de publicaties.

Reactie toevoegen

 
Waarom spaarrente maar niet stijgt

Waarom spaarrente maar niet stijgt

Het rentepercentage dat momenteel over spaarrekeningen wordt vergoed, kruipt steeds dichter naar nul procent. Per half september bedraagt het gemiddelde nog maar...

Vooral bedrijven kwetsbaar bij stijgende rente

Vooral bedrijven kwetsbaar bij stijgende rente

Vooral voor niet-financiële bedrijven komt de schuldhoudbaarheid in gevaar bij stijgende rentes, aldus DNB. Huishoudens zijn beter bestand tegen een rentetoename,...

Drie van de acht Nederlanders willen niet bij bank werken

Drie van de acht Nederlanders willen niet bij bank werken

Drie van de acht Nederlanders – en bij vrouwen zelfs 41 procent - zien het niet zitten om de huidige baan in te ruilen voor een dienstverband bij de bank,...

AFM: "We gaan binnenkort naar een hogere rente"

AFM: "We gaan binnenkort naar een hogere rente"

Be prepared, we gaan van een lagere naar een hogere rente. Aldus AFM-bestuurder Gerben Everts in zijn speech voor het Dufas Investment Management Forum. Everts:...

De Hypotheekshop: dalende trend rente lijkt doorbroken

De Hypotheekshop: dalende trend rente lijkt doorbroken

De dalende trend van de rente lijkt doorbroken, meent De Hypotheekshop. De adviesketen: "De economie in grote delen van de wereld draait goed. Dat kwam afgelopen...

De Hypotheekshop noteert stijging rente

De Hypotheekshop noteert stijging rente

De Hypotheekshop verwacht dat na Rabobank en Munt meer geldverstrekkers de rente verhogen. De Hypotheekshop: "Veel beleggers verwachten dat de Europese Centrale...

Aanhoudend lage rente risico voor sector

Aanhoudend lage rente risico voor sector

Een aanhoudend lage rente vormt één van de belangrijkste risico’s voor de Nederlandse financiële sector. Dit blijkt uit het Overzicht Financiële...

Vrouwen laten financiële sector als werkgever links liggen

Vrouwen laten financiële sector als werkgever links liggen

Ruim driekwart van de bedrijven uit de financiële sector probeert actief vrouwelijk talent te strikken, maar slechts 36 procent van hen ziet een toename van...

Triodos verlaagt rente bij internetsparen naar nul

Triodos verlaagt rente bij internetsparen naar nul

Triodos Bank verlaagt de rente bij internetsparen op 3 april naar nul procent.   Nu was die rente al niet hoog meer (0,10 procent) en in bepaalde gevallen...

Munt claimt scherpste rente 25 en 30 jaar rentevast

Munt claimt scherpste rente 25 en 30 jaar rentevast

 Munt Hypotheken claimt na een renteverlaging op 28 februari de scherpste rente te bieden voor 25 en 30 jaar rentevast. De hypotheekaanbieder: "Op de laatste...