‘Ik wil met niemand ruilen’
Het zal je maar gebeuren. Als high potential in een paar seconden je leven volledig zien veranderen en het enige wat je kunt doen, is aanschouwen wat ervan over is. Het overkomt Jaap Bressers. Als student international management boekt hij goede resultaten en heeft hij de toezegging op zak om assistent te worden van toenmalig minister Pieter Winsemius. Tijdens een korte vakantie in Portugal duikt hij in zee op een zandbank en houdt er een hoge dwarslaesie aan over. Met 21 jaar wordt zijn levenspad in één keer overhoop gegooid.
Voor zijn ongeval studeerde Jaap Internationaal Management aan de Universiteit van Tilburg. Hij wordt zoals hij het zelf noemt traditioneel opgeleid met tabellen en grafieken. Als iets niet in een Excel sheet past dan telt het niet.
Hij vertelt: “Ik had (en heb nog altijd) een hoog ambitieniveau en kon goed leren. Ik was hard op weg naar de managementtop, er lag een internationale carrière als manager bij grote internationale bedrijven in het verschiet. Mijn trein stond op de rails en het was geen boemeltje.” Bij de managementstijl die daar bij past zet hij nu zijn vraagtekens. “Ik was ook hard op weg om een harde manager te worden. Sturen op resultaten, geen gemauw, werken!”
Ondersteboven
Het ongeval zet zijn wereld op z’n kop. Hij belandt in een kliniek in Portugal in een lichaam dat niet meer kan bewegen. Een lichaam dat voelt alsof het niet meer van hem is, alsof alleen zijn hoofd er nog is. ’s Nachts in paniek wakker schrikken schreeuwend van paniek omdat hij niet weet waar hij is. En de ervaring dat er niemand komt, wat een beleving geeft van intense eenzaamheid. Juist deze ervaring heeft hem naar eigen zeggen zoveel gebracht.
Als na zo’n paniekaanval eindelijk een zuster komt om de monitor te controleren, heeft die geen aandacht voor hem als persoon. Als de monitor weer tot rust komt loopt ze weg. Technisch goed uitgevoerde zorg maar zonder enige persoonlijke aandacht. Maar er is een uitzondering. Verpleger Carlos maakt een verschil door naast de controle van de monitor ook even een geruststellende hand naar Jaap uit te steken. Carlos is de persoon die de rest van het verplegend team instrueert om ook de persoon te zien en niet alleen de routine van de medische protocollen te volgen. “Mijn weg terug is begonnen bij Carlos”, vertelt Bressers. Op het moment zelf realiseerde hij zich dat niet. De extra zorg deed hem veel maar pas later kwamen de inzichten. Carlos is voor Jaap een metafoor geworden voor hoe je met kleine dingen een enorm verschil kunt maken in het leven van een ander.
Vertrouwen
Inspiratie kwam ook uit een andere hoek. Na zijn ongeval ontvangt Bressers een brief van toenmalig milieuminister Winsemius. Een brief die hij zelf niet eens vast kon houden. Hij moest letterlijk voor zijn neus gehouden worden zodat Jaap de brief kon lezen. De boodschap was: dadelijk als je gerevalideerd bent verwacht ik dat je alsnog mijn assistent wordt. “Het vertrouwen dat hij daarmee in mij uitsprak, was voor mij heel bijzonder.” Als Jaap later zijn studie weer oppakt wordt hij inderdaad alsnog de assistent van Winsemius. De rollen liggen wat anders. De minister haalt koffie voor zijn assistent in plaats van andersom. En de assistent ondersteunt de minister met zijn talenten voor het werken met (digitale) cijfertjes.
Bressers denkt met veel plezier terug aan de samenwerking, hij is geïnspireerd door de passie en de persoonlijke manier van werken van Winsemius. Iets wat hij nu in
‘Je kunt pas verder als je los kunt laten wat er niet meer kan’
zijn werk toepast. “Die manier van werken is zo belangrijk. Dat gaat om de persoonlijke aandacht die je ook als klant in de (goede) horecagelegenheden krijgt. Daar kunnen veel bedrijven nog wat van leren.”
Kleine stapjes
Bressers legt uit dat hij zijn revalidatie echt niet is gestart met de gedachte dat het een mooie kans was wat hem is overkomen. Hij dacht niet in mogelijkheden. Zijn wereld was volledig zwart en hij bevond zich in een diep gat. Hoe mensen ook duwden en trokken, er was geen beweging in te krijgen. Zijn focus veranderde slechts mondjesmaat, veelal door de voorbeelden die hij zag. Iemand met dezelfde ervaring die voorlichting kwam geven en die weliswaar worstelend, maar toch zelf haar jas uitkreeg. “De stapjes waren klein. Het ging bijvoorbeeld om mijn arm die ik voor het eerst een stukje kon verleggen als ik op bed lag. Dat heeft op een moment mijn hele dag gemaakt. Zo leefde ik dag voor dag met stapjes naar de toekomst.”
Over 80 procent van zijn lichaam heeft hij ondanks de intensieve revalidatie nog steeds geen controle. Daar wordt hij dagelijks mee geconfronteerd. Elke ochtend heeft hij anderhalf tot twee uur zorg nodig en ’s avonds nog eens drie kwartier tot een uur. De belangrijkste les die hij heeft geleerd gaat over loslaten. “Je kunt pas verder als je los kunt laten wat er niet meer kan. Loslaten is de hoop opgeven op een beter verleden.”
Voor Bressers is inmiddels duidelijk dat je pas verder kunt wanneer je niet het verleden maar het heden als uitgangspositie neemt voor de toekomst. Als die uitgangspositie (rolstoel, hoge dwarslaesie) duidelijk is kun je pas kijken waar je naar toe wilt. Al het andere gaat om het veranderen van je verleden en dat is nog nooit iemand gelukt. In zijn boek Waar een wiel is is een weg beschrijft hij dat de shit die iedereen ooit in één of andere vorm op zijn pad krijgt je ook van dienst kan zijn. Hij gebruikt de shit op zijn pad als mest.
Wat hem overkomen is, dient hem nu. Bijvoorbeeld toen hij opnieuw in een dal terecht kwam door een longontsteking. “Het is een misvatting om te denken dat alles positief moet zijn. Dan kom je echt bedrogen uit, dat is gedoemd om te falen. Het is wel een voordeel om daardoor te weten wat je allemaal kunt overwinnen, want dat geeft bij elke volgende ellende de kans dat er opnieuw iets te leren valt. Pas als je echte intense eenzaamheid hebt ervaren, kun je daarna de echte liefde of verbondenheid gaan zien.”
Bressers zegt dat hij oprecht met niemand zou willen ruilen. De lessen die hij heeft geleerd, hebben hem gebracht waar hij nu is. “Ik was hard op weg een harde manager te worden. Ik zie nu wat mijn leven mij allemaal brengt. Misschien was ik anders ook gelukkig geweest, maar ik zou niet willen ruilen.”
Na zijn revalidatie is Bressers begonnen als Nederlands eerste sit down comedian. Hij ging met cabaretiers op stap om voorstellingen te geven. Inmiddels heeft hij zich ontwikkeld als professioneel spreker en wordt hij gevraagd door grote bedrijven om lezingen te geven. Niet alleen over zijn ongeval, maar ook over duurzaamheid, het nieuwe werken en andere maatschappelijke onderwerpen.
Cadeautje
Bressers ziet Nederland als een land waar we alles materieel goed voor elkaar hebben. “We zitten in een eersteklas trein en ons leven is prachtig. We hebben stress omdat we geen cadeautje weten voor onze verjaardag. Maar ondanks alle welvaart ontbreekt het plezier. Plezier dat we met kleine dingen heel eenvoudig voor elkaar kunnen creëren.”
Voor Bressers zit plezier in iemand die hem na het lezen van zijn boek een kaartje stuurt om te bedanken. Of iemand die hem na een voorstelling opzoekt om haar persoonlijke verhaal te delen. “Dan denk ik bij mezelf: wanneer heb ik die moeite voor het laatst genomen? Het is eigenlijk verdrietig dat we dat niet (altijd) doen. Het kost bijna niets en je krijgt er zoveel voor terug.”
Hij herkent dat er veel mensen zijn die wel een ‘Carlosmomentje’ kunnen gebruiken. “We zien het vaak niet eens omdat we in de trein voorwaarts aan het racen zijn. Hoe kun je zorgen dat een ander een rijker en voller leven heeft door iets te doen wat jij tof vindt en waar jij blij van wordt?”
Om dat te bereiken zijn er veel plannen. Ideeën voor een nieuw boek, een nieuwe voorstelling die klaar is, gereedschappen om zijn lezingen te ondersteunen zijn in ontwikkeling en er is een datum geprikt om in 2018 Ahoy te vullen voor een fantastisch evenement.
Reactie toevoegen
Editie
Roy van den Anker: "Andere knoppen voor een ander resultaat"
"In december deelde de stichting New Financial Forum een artikel van mijn hand op LinkedIn. In dit artikel hield ik een pleidooi om na jaren van aandacht voor de...
(Roy van den Anker, Alpina, in rubriek 'Cultuur' in VVP 1-2024) Is een advies geproduceerd door ChatGPT even waardevol als dat van een ‘echte’ adviseur?...
Dit jaar ‘trakteerde’ Adfiz tijdens haar nieuwjaarsbijeenkomst de aanwezigen op een powerspeech van Ben 'Tyler' Tiggelaar, expert in leiderschap, verandering...
Roy van den Anker: "De waarde van de adviseur"
"Het wordt echter steeds duidelijker dat zachte vaardigheden cruciaal zijn voor de toekomst van de financieel adviseur. Wordt het niet eens tijd om na jaren van...
Zou jij een functiepunt willen zijn in een datacluster?
"Het zou bij mij niet opkomen om premie te baseren op basis van afkomst. En als de hoogte van die premie dan bij toeval samenvalt, dan kan ik dat onderbouwen met...
Een verzekering als kanskaart: “Meestal pakt het goed uit hoor”
"Het bieden van zekerheid is de kern van verzekeren. De enige vraag is of we als branche in staat zijn om de klant die zekerheid te laten ervaren", aldus Roy van...
Oproep Roy van den Anker: deel goede voorbeelden uit financiële sector
"Het lijkt er echter steeds meer op dat verzekeren van maatschappelijke vangnet transformeert naar een commerciële businesscase waarbij die businesscase een...
"Onthoud dat de manier waarop mensen reageren voornamelijk iets vertelt over hun leven. Dat de felheid van de reactie in een heel andere context is ontstaan. En...
De sleutel tot waardegedreven werken
(Roy van den Anker in VVP 4-2022) Een nieuwe economie gebouwd op andere drijfveren. Drijfveren die dienstbaar zijn aan de samenleving in plaats van aan het nastreven...
Sanna Marin, superheld of gewoon een vrouw van 36?
"Stel je eens voor. Een vrouw van 36, getrouwd en moeder van een dochter. Het is vrijdagavond en ze gaat naar een feestje bij vrienden. Ze drinkt wat, ze danst wat,...