Weg met de verbeeldingsarmoede
Doe je ogen dicht en denk dan aan het woord ‘klimaatverandering’. Wat zie je dan? Kort samengevat een zwarte en onheilspellende wereld die ons rechtsreeks naar de afgrond leidt, zo schrijft cultuursocioloog Ruben Jacobs op Brainwash, podium voor verfrissende ideeën. “Wat nu als ik je vertel dat deze beelden onderdeel zijn van het probleem? Dat het verhaal dat we vertellen over klimaatopwarming, en alles wat daar mee te maken heeft (in principe is dat zo’n beetje alles), bijdraagt aan ons collectieve onvermogen om er adequaat op te reageren. Dit dominante verhaal zou je nu ongeveer als volgt kunnen samenvatten: de mens is de planeet aan het vernietigen, maar komt maar niet in actie. Maak je zorgen, héél veel zorgen! Het is 1 voor 12! Verander je leven, nu!”
Echt motiverend is dat niet. Dat weten we inmiddels wel. Toch blijft klimaatalarmisme in onze mainstreamcultuur veelal de boventoon voeren. Goed nieuws over klimaatverandering is zo zeldzaam dat het nieuws op zich is. En dat heeft een keerzijde: het werkt apathie, pessimisme én fatalisme in de hand.
Klimaatfatalisme
Eind vorig jaar verscheen een marktonderzoek van Ipsos waarin in 26 landen aan mensen tussen 16 en 64 jaar werd gevraagd hoe zij denken over het oplossen van het klimaatprobleem. Het goede nieuws is dat bijna niemand het probleem nog ontkent. Het slechte nieuws: er is sprake van klimaatfatalisme. Dit is het geloof dat de mensheid niets kan doen om drastische klimaatverandering tegen te gaan. Met name jonge mensen van 16-35 jaar zijn het meest vatbaar voor klimaatfatalisme. Misschien komt dit doordat de meerderheid van hen zich dagelijks omringd door berichten van ondergang en somberheid. Als fatalisme het eindstation wordt, hebben we de poppen echt aan het dansen. Dan sluit de mentale deur naar een alternatieve toekomst, naar actiebereidheid.
Ondanks de nog steeds aanwezige meerderheid van ‘zachte optimisten’ en de groeiende aandacht voor duurzaamheid in onze samenleving, is dit fatalisme dus een reëel gevaar waar we rekening mee moeten houden. De deprimerende berichten over het klimaat zullen namelijk blijven komen, dat valt niet tegen te gaan. Hoe we daarmee omgaan en wat we daarnaast plaatsen is aan ons. Daarom is het van levensbelang om te investeren in toekomstperspectieven, in verbeelding.
Apocalyptische horizon
Jacobs: “Hoopgevend vind ik daarom dat er steeds meer signalen uit de samenleving komen van mensen die deze apocalyptische horizon proberen te doorbreken. Waarom zien we klimaatverandering niet ook als een grandioos avontuur, als een enorme kans om onze planeet en onze relatie daarmee opnieuw te verkennen en vorm te geven? Mijn antwoord: omdat we aan verbeeldingsarmoede lijden. Aan de slag dus.”
Reactie toevoegen
Editie
Meer over
Sector zoekt gesprek met kabinet over verduurzaming
De financiële sector hoopt voor de zomer met het kabinet in gesprek te gaan over de visie op de verduurzaming van de financiële sector die het kabinet...
Verbond gaat tanden zetten in klimaat, cyber en letselschade
“We ambiëren nog nadrukkelijker een actieve maatschappelijke voortrekkersrol en zullen onze tanden zetten in de thema’s klimaat, cyberveiligheid...
Het mag duidelijk zijn dat de urgentie voor een brede klimaataanpak breed wordt gedragen. Een van de meest opmerkelijke statements was de brief van 91 CEO’s...
VVP-poll: klimaat standaard in opleidingspakket verzekeringsadviseur
Zestig procent van de respondenten was het vorige week niet eens met de stelling 'De financiële sector dienst zich actiever op te stellen bij het verduurzamen...
Behaalde relatieve CO2-reductie financiële sector fors lager
Als één van de belangrijkste indicatoren van klimaatimpact wordt gecorrigeerd voor inflatie en wisselkoersschommelingen, dan blijkt de vermindering...
PCAF-standaard steeds vaker gebruikt bij meten CO2-impact
Inmiddels zijn in Nederland twintig financials met een totaal beheerd vermogen van 3,1 biljoen euro onderdeel van het Partnership for Carbon Accounting Financials...
Oplevering nieuwe KNMI klimaatscenario’s vertraagd
De oplevering van de nieuwe KNMI klimaatscenario’s is vertraagd. De klimaatscenario’s waren voorzien in 2021, maar zullen pas in zijn geheel worden opgeleverd...
Klimaatambities financiële sector serieus nemen
“De financiële sector laat blijken dat ze een groene en koolstofarme economie wil versnellen. Met het sturen op de klimaatimpact van de financieringen...
Groene obligaties goed ontvangen
De Taakgroep Financiering in het Klimaatakkoord, waar het Verbond van Verzekeraars lid van is, verwelkomt de aankondiging door de minister van Financiën dat...
Verdienen, vernieuwen en vakmanschap
Verdienen, vernieuwen en vakmanschap blijven ook in de tweede helft van 2018 de drie strategische thema’s voor schadeverzekeraars. Waar schadeverzekeraars...