Boeman of boezemvriend?

1. 20 november 2023, door Toon Berendsen
2. 0 reacties

De minister wilde achterhalen waarom consumenten wel of geen advies inwinnen bij belangrijke financiele beslissingen. Wat blijkt? De minister schrijft: “Met name de waarde die de consument hecht aan financieel advies, de angst voor financieel adviseurs en de mate waarin de consument onzekerheid ervaart bij het nemen van financiële beslissingen lijken een belangrijke rol te spelen in beslissingen van consumenten om al dan niet financieel advies in te winnen.”

Om consumenten toch de weg naar de adviseur te laten vinden, noemen de onderzoekers “het belangrijk dat consumenten de waarde van advies begrijpen en geen angst ervaren om persoonlijke informatie te delen en vragen te stellen wanneer zij iets niet snappen Ook de functie van advies als bevestiging van wat de consument misschien zelf al dacht zou benadrukt kunnen worden om consumenten te stimuleren een professioneel adviseur te raadplegen”.

De minister: “Hier zie ik een rol voor de financiële sector en in het bijzonder de financieel adviseurs om deze drempel voor consumenten om advies in te winnen weg te nemen en te bewerkstelligen dat consumenten de weg naar de adviseur meer weten te vinden.”

Dus ja, een charme-offensief moet er komen. Laat zien dat u geen boeman maar boezemvriend bent!

Andersom kan ook: jaag de consument juist nog meer angst aan. Want dat staat ook in het onderzoeksrapport: “Consumenten die bang zijn om verkeerde beslissingen te nemen ongeacht hoeveel kennis zij hebben van financiële zaken schakelen juist sneller een financieel adviseur in.” Kat-in-het-bakkie dus.

Even zonder gekheid: om als minister met één onderzoek zo’n fundamentele kwestie van tafel te vegen, gaat toch echt te ver. Natuurlijk is het positief dat de consument financieel advies op waarde weet te schatten (volgens het onderzoek dan, want financieel adviseurs zeggen dit wel eens anders te ervaren). Maar dat de consument niet naar de financieel adviseur durft te stappen, is wel een heel boude bewering die op z’n minst nader onderzoek vergt.

Geen substituut

Een andere conclusie uit het onderzoeksrapport is ook niet helemaal de ervaring van de sector. Centerdata schrijft: “De huidige bevindingen geven geen bewijs dat het vooral lager financieel geletterden zijn die geneigd zijn een financieel adviseur te raadplegen. Financieel advies lijkt dus geen substituut voor financiele geletterdheid. Tegelijkertijd is het ook niet zo dat lager financieel geletterden duidelijk minder geneigd zijn om financieel advies in te winnen.”

Lager financieel geletterden zijn dus ook weer niet zo dom dat ze het belang van financieel advies niet begrijpen. SNS benoemde onlangs een ‘hoofdpsycholoog’. De bank: “Waar andere banken een hoofdeconoom aanstellen, hebben wij een ‘hoofdpsycholoog’ aangenomen. Dit past beter bij onze maatschappelijke missie. Dr. Florien Cramwinckel, die in 2016 promoveerde in de sociale psychologie, is gestart als strategisch adviseur maatschappelijke impact bij ons Expertisecentrum Gelijke Groeikansen. Zij gaat zich bij de bank inzetten voor gelijke groeikansen voor jongvolwassenen.”

Helemaal prima, maar misschien moet de sector eerst wat psychologen inhuren om de consument van zijn pleinvrees af te helpen!

Duurhuur

Duurhuur, alleen het woord al is genoeg om de tong over te breken. Maar ook de pilot duurhuur is in de knop gebroken. Er was te weinig belangstelling, aldus de initiatiefnemers. Het feit dat de hypotheekrente in korte tijd flink is opgelopen, zal hier niet vreemd aan zijn geweest.

Toch is er een heel belangrijke les te leren uit de pilot: het blijkt namelijk dat veel mensen helemaal geen ‘duurhuurhypotheek’ nodig hadden als er goed gekeken werd naar hun financiële omstandigheden. NHG, een van de initiatiefnemers van de pilot: “Het is gebleken dat veel starters denken dat ze geen hypotheek kunnen afsluiten omdat ze hun mogelijkheden vaak baseren op online rekentools. Deze tools geven een eerste algemene indruk, maar houden geen rekening met de persoonlijke situatie en financieringsmogelijkheden op maat.” Als dit ook het algemene beeld is, dan is er nog heel veel te winnen voor hypotheekadviseurs!

Frank Soede, directeur BLG Wonen, ziet het ook zo. Onderzoek in opdracht van BLG Wonen laat zien dat Nederlanders met een verhuiswens somber zijn over hun kansen. Soede: “Toch zie ik in de praktijk dat er soms meer kan dan mensen denken. De computer zegt ‘nee’, betekent niet altijd dat een lening onmogelijk is. Door in gesprek te gaan met de hypotheekadviseur en samen heel specifiek naar de financiële situatie van de klant te kijken, blijkt een hypotheek soms toch mogelijk.”

Een beetje eerherstel voor maatwerk dus.

Gekaapt

CFD probeert het nog een keer met haar keurmerk Finzeker, oorspronkelijk gelanceerd in 2021 maar om een aantal redenen (waaronder een naamconflict) blijven liggen. Keurmerk moet in dit geval eigenlijk tussen aanhalingstekens, want er is geen onafhankelijke certificering en borging en inhoudelijk ligt de lat ook niet overdreven hoog. Maar het idee is duidelijk: jezelf kunnen profileren als persoonlijke en ook onafhankelijke adviseur.

CFD haakt bij de herlancering aan bij de vergelijkingskaart (na een overgangsperiode van een half jaar sinds 1 oktober door iedere financiële dienstverlener te hanteren in plaats van het dienstverleningsdocument). En dan nadrukkelijk op het onderdeel onafhankelijk advies. Alleen wie door een bepaalde hoepel springt, mag – bij de producten waar de vergelijkingskaart voor geldt – claimen onafhankelijk advies te geven. CFD is van mening dat “de AFM met de introductie van deze kaarten de titel ‘onafhankelijk adviseur’ heeft gekaapt, door rigide eisen te stellen aan het aantal producten en productsoorten dat moet worden vergeleken. Dat kunnen we niet accepteren. We gaan de strijd aan met de AFM, want die heeft niet het alleenrecht op het woord onafhankelijk. We kiezen binnen het keurmerk voor een nieuwe benadering en introduceren nieuwe begrippen.”

Dan is natuurlijk de vraag: wat houdt die nieuwe benadering in? Gevraagd om een toelichting, zegt CFD: “Voor Finzeker betekent onafhankelijk: je bent een zelfstandig kantoor, er zijn dus geen financiële of juridische verbindingen met andere partijen die van invloed kunnen zijn op de werkwijze van je kantoor. Onafhankelijk advies is gebaseerd op ‘klantgericht onafhankelijk advies’ en zelfstandigheid. Dat betekent dat je niet onnodig partijen opneemt in je vergelijking en advies, als je weet dat die toch niet passen bij je klant. Het gaat om kwaliteit, niet om kwantiteit. Dat je klant zelf kiest of jij of de klant de bemiddeling doet en bij welke aanbieder. Dat je als professional weet welke partijen er in de markt zijn en intern ook constant partijen vergelijkt om een zo breed mogelijk aanbod voor je klanten in huis te hebben. De controle op maximaal zoveel procent productie bij één partij hebben we laten vallen, dat verschilt namelijk per jaar, afhankelijk van wat voor aanbod er in de markt is. Bij kantoorcontroles kijken we meer naar de lange termijn om te checken of er langjarig sprake is van teveel productie bij één aanbieder.”

Inderdaad een stuk minder rigide dus dan de AFMdrempels. De vraag is wat beter is, omdat enige objectivering in dit geval toch wel belangrijk is. De AFM probeert dat te doen. Dat de AFM daarbij doorschiet, zeker bij bepaalde producten, lijkt maar niet tot de burelen in Amsterdam van de toezichthouder te willen doordringen. Maar het is de vraag of CFD hier verandering gaat brengen. En nogmaals: een betere borging van het CFD-keurmerk is wenselijk.

Handigheidjes

Je kunt veel vinden van de vergelijkingskaart (zoals: gaat de consument deze dan wel bestuderen?), maar zij brengt in ieder geval duidelijk aan het licht dat het hypotheek- en aanverwante advies van de grootbanken niet onafhankelijk is. Dat staat nu zwart op wit.

SNS biedt wél meerdere partijen aan, maar niet genoeg en mag dus niet reppen van onafhankelijk advies. Het feit dat de door de AFM neergelegde drempel niet wordt gehaald, kan ook adviseurs te parten spelen. Bij inkomensbescherming zie je dat terug.

SNS heeft een paar handigheidjes bedacht om toch duidelijk te maken dat zij meer pijlen in haar koker heeft. Zo voegt zij een zinnetje toe: “Deze financiële dienstverlener voldoet niet aan deze voorwaarde, omdat we minder dan 20 hypotheekaanbieders vergelijken. Kijk op sns.nl welke verzekeringsmaatschappijen we vergelijken. ”

De ruimte om een zinnetje toe te voegen, is er volgens de wet- en regelgeving. Echter, die is bedoeld om toe te lichten waarom er minder dan 20 aanbieders worden vergeleken. Is dit dan wel de bedoeling?

SNS heeft ook een bijlage gemaakt bij de vergelijkingskaarten, toch weer een soort dienstverleningsdocument. Onder de kop ‘Persoonlijk financieel advies’ staat: “We bespreken jouw persoonlijke situatie en wensen en zoeken daar een passend product uit ons aanbod bij. Dit is afhankelijk van wat je wilt bereiken en van je financiële mogelijkheden. De adviseur heeft voor een goed advies informatie van je nodig, om te bekijken welk product past bij jouw situatie. Hiervoor kan de adviseur kiezen uit producten van diverse banken en verzekeraars, naast producten van SNS zelf. SNS is namelijk de enige bank in Nederland die ook producten van andere financiële dienstverleners adviseert.” Dan omzeil je de vergelijkingskaart, toch?

Benieuwd wat de AFM hiervan vindt. Mocht dat voor SNS verkeerd uitvallen, hebben ze nu in ieder geval een ‘hoofdpsycholoog’ in dienst die bijstand kan verlenen!

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen 

Meer over

• Actueel op de korrel