Provisietransparantie

1. 21 november 2017
2. 0 reacties

Door Fred de Jong

De AFM heeft in haar reactie op de consultatie van de IDD (Europese Richtlijn Verzekeringsdistributie) voorgesteld om actieve transparantie over provisie bij schadeverzekeringen in te stellen. Daarmee vraagt de AFM om meer dan de Europese regels voorschrijven. Waarom wil de AFM dit? En hoe verstandig is dit voorstel?

De AFM schermt met de opmerking dat actieve provisietransparantie in het belang van de klant is. Dat is een mooi streven. Maar vervolgens is er nauwelijks onderbouwing dat actieve transparantie echt in het belang van de klant is. De AFM geeft aan dat er geen redenen zijn om de klant niet actief te informeren over de ontvangen provisie van de verzekeraar. Had de AFM een rondetafel georganiseerd met praktijkmensen en deskundigen dat waren wellicht de volgende redenen naar voren gekomen om geen actieve transparante te willen:

- provisie is geen beloning, maar een vergoeding voor geleverde dienstverlening inclusief een stukje rendementsmarge. Door actieve transparantie komt de nadruk te liggen op de verdiensten van het intermediair en nog minder op de kwaliteit van de geadviseerde polis (de voorwaarden) en de bijbehorende dienstverlening;

- bij actieve transparantie moet de consument gaan vergelijken op premie en op provisie. Dat maakt het vergelijken voor de consument eerder verwarrender dan duidelijker, terwijl nu de vergelijking op basis van 1 bedrag, de premie, eenvoudig kan plaatsvinden. De vele vergelijkingssites bewijzen dit;

- de provisiepercentages zijn al vele jaren min of meer gelijk bij schadeverzekeringen. Die percentages zijn al te vinden op internet en liggen tussen de 15 en 25 procent over het algemeen. Actieve transparantie kan tot een race to the bottom leiden (transparantie zorgt vrijwel altijd voor druk op de prijzen) waardoor de consument mogelijk nog meer dan nu al naar direct writers zal overstappen. Daarmee komt er nog meer marktmacht bij verzekeraars te liggen, een markt die nu al wordt gedomineerd door slechts enkele grote partijen.

Goldplating

De AFM vraagt aan de minister om qua regelgeving verder te gaan dan de Europese Richtlijn voorschrijft. Er is voor alle lidstaten een mogelijkheid om verder te gaan qua regelgeving dan Europa, dit wordt goldplating genoemd. Wettelijk gezien kan het verzoek van de AFM dus worden ingewilligd. Echter daar dienen dan wel zwaarwegende argumenten voor te zijn om af te wijken van het Europese speelveld. Bij het provisieverbod op complexe producten was dit bijvoorbeeld het voorkomen van woekerpolissen en productgedreven advisering, waarbij is aangetoond dat de consument daar de dupe van is geworden in het verleden.

Bij schadeverzekeringen zijn mij geen vormen van misselling bekend of consumenten die verkeerd geadviseerd zouden worden. De consument kiest steeds vaker om zelf, zonder advies, zijn schadeverzekeringen online af te sluiten. De consument heeft dus volop keuze en gezien de zware concurrentie in de schademarkt maakt de consument daar ook volop gebruik van. De consument hoeft dus niet extra beschermd te worden bij schadeverzekeringen.

Geen abc-tje

De AFM geeft aan dat het consumentenvertrouwen gediend is met actieve provisietransparantie. Het vertrouwen in de sector als geheel is nog altijd behoorlijk laag, in ieder geval een stuk lager dan voor de banken- en kredietcrisis. Meer transparantie kan tot meer vertrouwen leiden, maar dit is geen abc-tje. 

Actieve transparantie zorgt voor consumenten die actief tegendruk kunnen geven, zo redeneert de AFM. Daarmee impliceert de AFM dat er nu grote groepen consumenten zijn die geen tegendruk kunnen geven.

De dalende premies van de afgelopen jaren, de verschuiving van het intermediaire kanaal naar directe, online kanalen en de opkomst van nieuwe businessmodellen als e-mediairs en vergelijkers duidt naar mijn mening op het feit dat er wel voldoende tegendruk is op dit moment.

Uit onderzoek van GfK, in opdracht van de AFM, blijkt dat 87 procent van de consumenten actief geïnformeerd wil worden over de hoogte van de beloning die het intermediair van de verzekeraar ontvangt.

Dat is niet verwonderlijk als je het zo vraagt aan de consument.

Ik ben ervan overtuigd dat als ik aan 1.000 consumenten zou vragen of men actief geïnformeerd wil worden over de beloning die Jumbo ontvangt voor het verkopen van vlees, ook 80 procent zal aangeven dat ze dit willen. Hetzelfde GfK concludeerde in februari 2016 in een onderzoek voor Legal & General (thans Scildon), dat driekwart van de consumenten liever zelf willen bepalen hoe ze betalen voor het advies (ineens of gespreid).

Ik heb de AFM nog niet horen pleiten voor aanpassing van de regels rond het provisieverbod bij complexe producten. Blijkbaar is de mening van de consument niet altijd doorslaggevend, wat overigens zeer terecht is. Van een toezichthouder mag je verwachten dat zij een genuanceerde visie hebben waarin de mening van consumenten wordt meegewogen, maar niet allesbepalend is.

Rol AFM

Een kritische noot is ook op zijn plaats ten aanzien van de rol die de AFM zichzelf aanmeet. De AFM moet toezicht houden op goede uitvoering van de regels en zeker ook aanbevelingen doen voor andere regels als daar aanleiding voor is, bijvoorbeeld misselling of marktverstorend gedrag. Daarvan is in de intermediaire schadeverzekeringsmarkt geen sprake. De AFM zou dan ook terughoudend moeten zijn in het aandringen op extra regulering, omdat de kosten (van de maatregel zelf en van het extra toezicht) hiervan uitsluitend door de sector moeten worden opgehoest. Het lijkt mij sterk dat er niet dringender dossiers zijn waar de AFM werk van moet maken.

Praktische gevolgen

Bekend is dat verzekeraars al eerder hebben geopperd om te komen tot actieve transparantie bij schadeverzekeringen. De mening van de intermediaire brancheorganisaties horen we graag. Maar bij het vragen om actieve transparantie komen bij mij direct ook een paar praktische punten naar boven:

- gaat de verzekeraar de provisie op de polis zetten, of moet het intermediair dat zelf aan de klant communiceren (de laatste optie is administratief bewerkelijker);

- als provisie transparant is, hoe zit dat dan met de volmachtcommissies? 25 procent van de schadeverzekeringen loopt via het volmachtkanaal.

- wat gaat de verzekeraar actief communiceren als hij direct schadeverzekeringen verkoopt? De advies- en distributiekosten zoals bij de complexe producten?

- de AFM noemt schadeverzekeringen. Ik neem aan dat deze maatregel dan ook voor zorgverzekeringen gaat gelden.

- wat gaat de AFM doen aan de andere vergoedingen die in de keten worden betaald, zoals lead- en affiliate vergoedingen. Moeten die dan ook transparant worden gemaakt?

Conclusie

Of actieve provisietransparantie bij schadeverzekeringen goed is voor de consument is lastig te beantwoorden. Op de argumentatie van de AFM in haar reactie op de IDD-consultatie is in ieder geval nog van alles aan te merken.

Voor het intermediair kunnen er ook allerlei voordelen zijn. Door actieve transparantie wordt je nog meer gedwongen om je toegevoegde waarde te laten zien, het maakt duidelijk dat advies niet gratis is en er is mogelijk meer vertrouwen als sector te verdienen wat uiteindelijk de winstgevendheid ten goede komt.

Het was waarschijnlijk al beter geweest als de intermediaire sector zelf besloten had tot actieve transparantie om daarmee echt te laten zien dat de gewenste cultuurverandering op gang komt. Aan het ministerie van Financiën de schone taak om te komen tot een genuanceerd oordeel op basis van alle input.

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen