AFM: “Variabele pensioenuitkering sluit onvoldoende aan bij deelnemer”
Volgens AFM-onderzoek houden niet alle pensioenuitvoerders bij de ontwikkeling van variabele pensioenproducten voldoende rekening met de kenmerken en behoeften van deelnemers, zoals de risico’s die ze willen en kunnen nemen. Dit terwijl de juiste afstemming van groot belang is; het variabele pensioen wordt in het nieuwe pensioenstel namelijk in verreweg de meeste situaties de default (standaardinstelling). En de ervaring leert, aldus Anne de Groot (leider Pensioenteam AFM), dat vrijwel iedereen kiest voor de default.
De Groot verzorgde samen met AFM-bestuurder Jos Heuvelman een expertsessie na de presentatie van het jaarverslag. Tijdens de sessie werden de resultaten besproken van het vijfde onderzoek van de toezichthouder naar de Wet verbeterde premieregeling (Wvp). De AFM heeft sinds de introductie in 2016 in totaal vijf onderzoeken uitgevoerd naar de Wvp. Die zijn in het nu gepresenteerde rapport samengebracht en geanalyseerd. De AFM: “De Wvp kent veel elementen die terugkomen in het nieuwe pensioenstelsel. De uitkomsten van dit rapport bieden daarmee ook belangrijke lessen voor de inrichting van het nieuwe pensioenstelsel.”
De AFM: “Ons jongste onderzoek laat zien dat pensioenuitvoerders de kenmerken en behoeftes van hun deelnemers beter moeten onderzoeken en meenemen bij de inrichting van variabele uitkeringen. Deelnemers moeten bijvoorbeeld de risico’s van langdurig gespreid beleggingsbeleid niet alleen willen, maar ook kunnen dragen. Wij vinden het belangrijk dat pensioenuitvoerders de verschillende deelnemerspopulaties inzichtelijk maken en op basis hiervan bepalen voor wie een variabele uitkering wel of niet geschikt is. Dat gebeurt nu onvoldoende en kan verstrekkende gevolgen hebben voor de deelnemer.”
Keuzebegeleiding bij variabele pensioenuitkeringen moet beter
Het rapport herbevestigt ook de conclusie van eerder AFM onderzoek dat de keuzebegeleiding beter moet. De keuze tussen een variabele of vastgestelde uitkering is verstrekkend en kan ook niet meer worden gewijzigd. Ook de begeleiding bij het voorlopig keuzemoment moet beter. De deelnemer moet ongeveer vijftien jaar voor zijn pensioen het risicoprofiel van het beleggingsbeleid tot aan de pensioendatum bepalen. Het is belangrijk dat deelnemers het belang en de gevolgen van hun keuze goed snappen.
De Groot: “Het geven van inzicht en de inrichting van de keuzeomgeving moeten beide beter, zeker waar keuzes gestapeld kunnen worden. Geef deelnemers inzicht in de persoonlijke effecten van hun keuzes. Wij zien dat dit nodig is dat een deelnemer een offerte op persoonlijke titel krijgt, die laat zien wat de keuzes voor hem of haar betekenen.”
Aanbevelingen
De AFM komt met een aantal aanbevelingen voor pensioenaanbieders. Zo kan een digitale keuzeomgeving deelnemers een beter inzicht geven in de mogelijke korte- en langetermijnuitkomsten van hun pensioen. Zo’n omgeving kan ook de risico’s van de stapeling van keuzes inzichtelijk maken. Pensioendeelnemers staan rond de pensioendatum immers voor meer keuzes. Ze kunnen besluiten eerder te stoppen met werken of kiezen voor een hogere uitkering in de eerste jaren van het pensioen.
Communicatie bij verlaging van de uitkering moet eerder
Het voordeel van een variabele uitkering is dat het resterende pensioenkapitaal wordt doorbelegd en minder afhankelijk is van de marktrente op het moment van pensionering. De uitkering kan hiermee hoger uitvallen, maar ook tot wel vijftien procent lager. Uit het onderzoek blijkt volgens de AFM dat gepensioneerden informatie over een verlaging soms pas krijgen nadat deze is doorgevoerd. Dit geeft hen geen ruimte meer om hun bestedingspatroon aan te passen of andere acties te ondernemen.
Reactie toevoegen
Meer over
Oplichting door nep AFM-medewerker blijft probleem
Oplichting door een persoon die zich voordoet als AFM-medewerker blijft een probleem. De toezichthouder: "In 2023 gingen de meeste ontvangen signalen over mogelijke...
AFM: niet doorschieten bij personaliseren premie en winstmarge
Personaliseren van premies en winstmarges mag de solidariteit en eerlijke behandeling van klanten niet ondermijnen. Die waarschuwing geeft de AFM in haar Agenda...
AFM: "Versnelling noodzakelijk in duurzaamheidstransitie financiële sector"
De duurzaamheidstransitie van de financiële sector gaat volgens de AFM minder snel dan gewenst. Zowel nationaal als internationaal groeit de maatschappelijke...
AFM-boete van 94.000 euro voor Zwaan Finance
De AFM heeft een boete van 94.000 euro opgelegd aan Zwaan Finance uit Lisse. Het bedrijf heeft tussen juli 2018 en oktober 2022 als beheerder van zeven beleggingsinstellingen...
Positief oordeel EBA over toezicht op betalingsachterstanden bij hypotheken
De Europese autoriteit voor de bankensector EBA heeft een vergelijkend onderzoek gedaan onder 7 landen, naar de implementatie van de Europese Hypothekenrichtlijn...
Duidelijker informatie vereist bij spaarproducten
Financiële ondernemingen houden zich niet altijd aan de wettelijke voorschriften voor reclame en overige informatie bij sparen/vermogensopbouw. Zo is het onder...
AFM legt twee lasten onder dwangsom op voor niet invullen Marktmonitor 2023
De AFM heeft op 25 juli 2023 lasten onder dwangsom opgelegd aan twee ondernemingen die de Marktmonitor Adviseurs & Bemiddelaars (MMAB) 2023 niet tijdig hebben...
Forse AFM-boete Rabobank voor onverantwoorde hypotheekverstrekking
De AFM heeft een bestuurlijke boete van 12 miljoen euro opgelegd aan de Rabobank. Dit voor het overtreden van regels voor het verstrekken van hypothecair krediet....
AFM-boete voor Pensioenfonds Detailhandel
De AFM heeft een bestuurlijke boete van 136.000 euro opgelegd aan de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Detailhandel (Pensioenfonds Detailhandel). Dit omdat...
Kredietaanbieders moeten alert zijn op fouten in geautomatiseerde acceptatieprocessen
De AFM roept kredietaanbieders op om alert te zijn op fouten in geautomatiseerde kredietacceptatieprocessen. De verplichte kredietwaardigheidstoets voor consumenten...