"beperken aansprakelijkheid afm en dnb inbreuk op rechten burgers"

Anja de Rooy-Kolkman 2015

"Civielrechtelijke aansprakelijkheid kan ook positief zijn voor toezichthouders." Dat stelt Anja de Rooy-Kolkman in de dinsdag verschenen VVP (nummer 18).

De freelance juridisch adviseur (tevens lid Raad van Advies CFD) schrijft: "Als 'zelfstandige bestuursorganen met gedelegeerde overheidsbevoegdheid' opereren AFM en DNB tussen de besturende overheid en de rechtsprekende macht in. De AFM ziet erop toe dat financiële ondernemingen en hun bestuurders zich volgens de regels gedragen. DNB houdt toezicht op de solvabiliteit en liquiditeit van financiële instellingen. Dat is het zogeheten twin peaks-model van toezicht op de financiële sector.

Ook AFM en DNB kunnen echter onrechtmatig handelen. Dat kan op twee manieren. Enerzijds kan er sprake zijn van falend toezicht, waardoor klanten van financiële instellingen worden benadeeld. Anderzijds kan een toezichthouder een onrechtmatig besluit nemen, waardoor de onder toezicht gestelde wordt benadeeld.
Op 1 juli 2012 werd een wet ingevoerd waarmee de aansprakelijkheid van AFM en DNB beperkt werd. Pas bij opzet en grove schuld is er sprake van
aansprakelijkheid. Tot dan toe gold als uitgangspunt dat overheden op gelijke wijze als andere rechtssubjecten aansprakelijk zijn voor hun onrechtmatig handelen en nalaten. Voor zover mij bekend is dit de eerste keer dat er in de wet een uitzondering is gemaakt op dit uitgangspunt.
Mogelijk zou de aansprakelijkheidsbeperking in strijd met het recht op een eerlijk proces - en daarmee in strijd met het EVRM - kunnen zijn. In ieder
geval is het een inbreuk op de rechten van burgers. Een gedupeerde moet aannemelijk maken dat er bij de toezichthouder sprake was van opzet of grove schuld wanneer hij schade wil verhalen. Daarvoor zou als argument kunnen worden aangevoerd dat AFM en DNB deze armslag nodig hebben. En dat zij minder goed toezicht zouden kunnen houden als zij uit vrees voor aansprakelijkheid niet meer de grenzen van hun bevoegdheden durven op te zoeken.

In mijn opinie is dit geen valide argument. De bevoegdheden zijn immers niet voor niets begrensd. Civielrechtelijke aansprakelijkheid is juist een prima mechanisme om overschrijding van die grenzen te bewaken.
Ook wordt wel gezegd dat zonder aansprakelijkheidsbeperking de toezichthouders door megaclaims te gronde kunnen worden gericht. Ook dat argument gaat niet op: de rechter kan bij aansprakelijkheid de omvang van de schadevergoeding immers limiteren. Daarnaast moet er bij aansprakelijkheid ook voldaan zijn aan andere vereisten, waaronder het causaliteits- en het relativiteitsvereiste, wil het überhaupt tot een schadeuitkering komen.

Wat mijns inziens vergeten lijkt te worden is dat civielrechtelijke aansprakelijkheid ook positief kan zijn voor toezichthouders. Toezichthouders blijven dan bij de les en letten erop hun werk netjes te doen. Zij dwingen respect af als hun handelen toetsbaar is aan de algemene aansprakelijkheidsnormen. Dat respect geeft gevoelsmatig een extra legitimatie voor hun optreden.
Het beperken van aansprakelijkheid voor AFM en DNB tot opzet en grove schuld is een uitzondering op het uitgangspunt dat voor de overheid dezelfde civielrechtelijke regels gelden als voor burgers. Het is een inbreuk op de rechten van burgers. Het lijkt niet uitgesloten dat AFM en DNB in de toekomst
hun beperkte aansprakelijkheid moeten bekopen met beperking van het door hen afgedwongen respect."
 

Reactie toevoegen

 
Parkeerbedrijf hoefde auto niet te verzekeren tegen diefstal

Parkeerbedrijf hoefde auto niet te verzekeren tegen diefstal

(Rechtspraak) Allianz kan ruim 78 mille autodiefstalschade niet verhalen op het parkeerbedrijf. Aldus het gerechtshof ’s-hertogenbosch in hoger beroep. Eazzypark...

Bokkend paard...

Bokkend paard...

(Rechtspraak) Univé heeft terecht geen aansprakelijkheid willen erkennen, in het geval van een vrouw die op eigen risico reed op het paard van een vriendin...

Adviseur moet aantal m³ woning controleren

Adviseur moet aantal m³ woning controleren

(Rechtspraak) De zorgplicht van de assurantietussenpersoon strekt zich ook uit tot controle of verificatie van aantal m³ van de woning, ter voorkoming van onderverzekering....

Claim geknakt…

Claim geknakt…

(Rechtspraak) De vraag die voorligt, is of de schade die [huurder] bij [eiseres] heeft geclaimd – en die hoofdzakelijk bestaat uit een verminderde opbrengst...

Proefpersonenverzekering niet vrijgesteld van assurantiebelasting

Proefpersonenverzekering niet vrijgesteld van assurantiebelasting

Een proefpersoon die deelneemt aan een wetenschappelijk onderzoek, dat valt onder de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek, moet verplicht verzekerd zijn voor eventuele...

NN moet schade vergoeden na val van gehuurd paard

NN moet schade vergoeden na val van gehuurd paard

(Rechtspraak) Het beroep van de verzekeraar op de preventieve garantievoorwaarde is naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar, aangezien er...

Tussenpersoon hoefde geen SVI of vergelijkbare polis te adviseren

Tussenpersoon hoefde geen SVI of vergelijkbare polis te adviseren

(Rechtspraak) NN haalt ook in hoger beroep bakzeil in een zaak tegen Lands Advies (inmiddels Heilbron Beverwijk). Volgens NN had het kantoor een SVI moeten adviseren....

AGCS moet alsnog schade van ruim 1,2 miljoen dollar vergoeden

AGCS moet alsnog schade van ruim 1,2 miljoen dollar vergoeden

(Rechtspraak) Allianz Global Corporate & Speciality moet van het Gerechtshof Amsterdam een door een klant zelf bereikt schikkingsbedrag van ruim 1,2 miljoen...

Veel zelfstandigen oververzekerd tegen aansprakelijkheid

Veel zelfstandigen oververzekerd tegen aansprakelijkheid

Vijf procent van 4.000 door Knab ondervraagde zelfstandigen is ooit succesvol aansprakelijk gesteld voor schade. Dat roept de vraag op, aldus de online bank, of...

DAS: "Werkgevers worden aangesproken omdat ze niet goed aan coronazorgplicht hebben voldaan"

DAS: "Werkgevers worden aangesproken omdat ze niet goed aan coronazorgplicht hebben voldaan"

Bij DAS komen inmiddels claimsmeldingen binnen van werknemers of nabestaanden die hun werkgever aansprakelijk stellen als zij of een overleden dierbare corona hebben...