"beperken aansprakelijkheid afm en dnb inbreuk op rechten burgers"

Anja de Rooy-Kolkman 2015

"Civielrechtelijke aansprakelijkheid kan ook positief zijn voor toezichthouders." Dat stelt Anja de Rooy-Kolkman in de dinsdag verschenen VVP (nummer 18).

De freelance juridisch adviseur (tevens lid Raad van Advies CFD) schrijft: "Als 'zelfstandige bestuursorganen met gedelegeerde overheidsbevoegdheid' opereren AFM en DNB tussen de besturende overheid en de rechtsprekende macht in. De AFM ziet erop toe dat financiële ondernemingen en hun bestuurders zich volgens de regels gedragen. DNB houdt toezicht op de solvabiliteit en liquiditeit van financiële instellingen. Dat is het zogeheten twin peaks-model van toezicht op de financiële sector.

Ook AFM en DNB kunnen echter onrechtmatig handelen. Dat kan op twee manieren. Enerzijds kan er sprake zijn van falend toezicht, waardoor klanten van financiële instellingen worden benadeeld. Anderzijds kan een toezichthouder een onrechtmatig besluit nemen, waardoor de onder toezicht gestelde wordt benadeeld.
Op 1 juli 2012 werd een wet ingevoerd waarmee de aansprakelijkheid van AFM en DNB beperkt werd. Pas bij opzet en grove schuld is er sprake van
aansprakelijkheid. Tot dan toe gold als uitgangspunt dat overheden op gelijke wijze als andere rechtssubjecten aansprakelijk zijn voor hun onrechtmatig handelen en nalaten. Voor zover mij bekend is dit de eerste keer dat er in de wet een uitzondering is gemaakt op dit uitgangspunt.
Mogelijk zou de aansprakelijkheidsbeperking in strijd met het recht op een eerlijk proces - en daarmee in strijd met het EVRM - kunnen zijn. In ieder
geval is het een inbreuk op de rechten van burgers. Een gedupeerde moet aannemelijk maken dat er bij de toezichthouder sprake was van opzet of grove schuld wanneer hij schade wil verhalen. Daarvoor zou als argument kunnen worden aangevoerd dat AFM en DNB deze armslag nodig hebben. En dat zij minder goed toezicht zouden kunnen houden als zij uit vrees voor aansprakelijkheid niet meer de grenzen van hun bevoegdheden durven op te zoeken.

In mijn opinie is dit geen valide argument. De bevoegdheden zijn immers niet voor niets begrensd. Civielrechtelijke aansprakelijkheid is juist een prima mechanisme om overschrijding van die grenzen te bewaken.
Ook wordt wel gezegd dat zonder aansprakelijkheidsbeperking de toezichthouders door megaclaims te gronde kunnen worden gericht. Ook dat argument gaat niet op: de rechter kan bij aansprakelijkheid de omvang van de schadevergoeding immers limiteren. Daarnaast moet er bij aansprakelijkheid ook voldaan zijn aan andere vereisten, waaronder het causaliteits- en het relativiteitsvereiste, wil het überhaupt tot een schadeuitkering komen.

Wat mijns inziens vergeten lijkt te worden is dat civielrechtelijke aansprakelijkheid ook positief kan zijn voor toezichthouders. Toezichthouders blijven dan bij de les en letten erop hun werk netjes te doen. Zij dwingen respect af als hun handelen toetsbaar is aan de algemene aansprakelijkheidsnormen. Dat respect geeft gevoelsmatig een extra legitimatie voor hun optreden.
Het beperken van aansprakelijkheid voor AFM en DNB tot opzet en grove schuld is een uitzondering op het uitgangspunt dat voor de overheid dezelfde civielrechtelijke regels gelden als voor burgers. Het is een inbreuk op de rechten van burgers. Het lijkt niet uitgesloten dat AFM en DNB in de toekomst
hun beperkte aansprakelijkheid moeten bekopen met beperking van het door hen afgedwongen respect."
 

Reactie toevoegen

 
Uitgebreide dekking betekent niet dat alles is gedekt

Uitgebreide dekking betekent niet dat alles is gedekt

Hoewel de benaming van de polis – SV Plus - duidt op de meest uitgebreide dekking, betekent dat niet dat daarmee alle situaties onder de dekking van de polis...

Wet Aanscherping strafrechtelijke aansprakelijkheid ernstige verkeersdelicten

Wet Aanscherping strafrechtelijke aansprakelijkheid ernstige verkeersdelicten

De wet Aanscherping strafrechtelijke aansprakelijkheid ernstige verkeersdelicten is met ingang van 1 januari 2020 in werking getreden. Met deze wet wordt onder meer...

Autoverzekeraars laten schuldvraag achterwege bij afhandeling twee kettingbotsingen in Friesland

Autoverzekeraars laten schuldvraag achterwege bij afhandeling twee kettingbotsingen in Friesland

Autoverzekeraars die op 31 december 2019 betrokken waren bij kettingbotsingen op de A32 en A7 in Friesland, hebben besloten om de schuldvraag achterwege te laten...

Lelijk gebeten door Cobra 6...

Lelijk gebeten door Cobra 6...

Onvoorzichtig gedrag, ook al is dit mogelijk ingegeven door drankgebruik, maakt dat een man goeddeels zelf verantwoordelijk is voor het zware letsel aan zijn hand...

Aantal signalen bij AFM over afbouwverzekeringen zeer beperkt

Aantal signalen bij AFM over afbouwverzekeringen zeer beperkt

Het aantal signalen met betrekking tot afbouwverzekeringen bij de AFM over de afgelopen jaren is zeer beperkt. Deze signalen hebben niet tot opvolging geleid. Dat...

Verjaringstermijn van aansprakelijkheidsclaims bij asbestschade

Verjaringstermijn van aansprakelijkheidsclaims bij asbestschade

Om de problematiek van de verjaring van aansprakelijkheidsclaims bij asbestschade het hoofd te bieden hebben de convenantpartijen, die verenigd zijn in het Instituut...

Werkgever gevallen pizzabezorgster onderuit op gladde banden

Werkgever gevallen pizzabezorgster onderuit op gladde banden

Het komt de werkgever duur te staan dat hij niet hard kan maken dat de banden van de scooter waarmee een bezorgster onderuit ging niet glad waren. De Rechtbank Midden-Nederland...

Feit of fabel: werkgever is buiten werktijd aansprakelijk bij een ongeval op de werkplek

Feit of fabel: werkgever is buiten werktijd aansprakelijk bij een ongeval op de werkplek

Als werkgever wil je jouw werknemers een prettige en veilige werkplek bieden. Dat is ook een verplichting die volgt uit de zorgplicht richting jouw werknemers. Maar...

Feit of fabel: werkgever is buiten werktijd aansprakelijk bij een ongeval op de werkplek

Feit of fabel: werkgever is buiten werktijd aansprakelijk bij een ongeval op de werkplek

Als werkgever wil je jouw werknemers een prettige en veilige werkplek bieden. Dat is ook een verplichting die volgt uit de zorgplicht richting jouw werknemers....

Gemeente niet aansprakelijk voor val van podium

Gemeente niet aansprakelijk voor val van podium

De gemeente Amersfoort is volgens de Rechtbank Midden-Nederland niet aansprakelijk voor de letselschade (gebroken heup) die een man opliep door een val van het...