Meer begrip voor toezichthouders
Nederland houdt niet van toezichthouders. Ze zijn te duur, grijpen te laat in en zijn verantwoordelijk voor alle misstanden. Ook de AFM wordt in de financiële sector met argusogen bekeken. Het zou een veel te duur apparaat zijn, vooral in het leven geroepen om innovatie en ondernemerschap tegen te werken. Een artikel in het Financieele Dagblad van zaterdag 11 augustus probeert wat meer begrip te genereren voor toezichthouders.
De Utrechtse hoogleraar publieke instituties Judith van Erp zegt in het FD dat Nederland niet van toezichthouders houdt. Als het fout gaat, heeft de toezichthouder te laat ingegrepen, terwijl burgers zelden hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Deze ambivalente houding maakt het houden van toezicht volgens Van Erp ook zo lastig. "Je moet als toezichthouder heel zeker weten dat er iets mis is voordat je ingrijpt. Maar daarmee loop je het risico te laat te zijn."
Toezichthouder AFM laat zijn keuzes mede leiden door de vragen: waarom waren we er niet? Waarom hebben we het niet gezien? Waarom hebben we niets gedaan? De AFM heeft het proces ook geformaliseerd. Een team van vier personen maakt een eerste beoordeling van de circa 5000 signalen die er elk jaar binnenkomen. Er wordt bijvoorbeeld gekeken of er meer klachten over het bedrijf of financieel product zijn binnengekomen. De ernst van het probleem bepaalt de snelheid van handelen door de onderzoeksteams. Signalen over bijvoorbeeld beleggingsfraude worden binnen één werkdag doorgezet naar die teams. Over meldingen met wat minder urgentie, zoals klachten over de klantenservice na een ingeslikt bankpasje, moet binnen zeven werkdagen een knoop zijn doorgehakt, aldus het FD.
"Soms vraagt een melding directe actie', vertelt Jan Boerboom, hoofd Toezicht Service Centrum AFM. "Zo kregen we laatst een tip van een medewerker van een financiële instelling dat zijn bazen nogal wat papier door de versnipperaar haalden. We keken in ons systeem en zagen dat er over enkele dagen een aangekondigde inspectie op het programma stond. Toen zijn wij direct op pad gegaan."
Wekelijks haalt de AFM bovendien zo'n 150 advertenties uit kranten en van sites zoals Marktplaats door een softwareprogramma om te beoordelen of ze wel voldoen aan de wettelijke eisen voor informatievoorziening. Staat het zinnetje 'Wij staan niet onder toezicht van de AFM' er bijvoorbeeld wel in? Veelgebruikte zoektermen: krediet, vakantiehuisje, telefoonabonnement. Met deze aanpak hoopt de toezichthouder zaken in beeld te hebben voordat het gaat schuren.
Ex-toezichthouder Femke de Vries waarschuwt echter voor incidentenpolitiek. "Als je alleen achter signalen aan loopt, doe je aan incidentenpolitiek. Daardoor dreig je de grote maatschappelijke problemen te missen. Als toezichthouder moet je eigenlijk problemen tackelen voordat ze een probleem worden. Op zoek gaan naar de onbekende risico's voor een samenleving."
Na de crisis, die tien jaar geleden uitbrak, zijn AFM en DNB zich veel meer gaan richten op het voorkomen van nieuwe brandhaarden. Risicogestuurd toezicht met behulp van data-analyse, is het credo. "Er wordt bijvoorbeeld meer naar de prikkels van een verdienmodel gekeken, naar de houdbaarheid van dat model. En naar de effecten van bijvoorbeeld veranderende fiscale wetgeving", zegt De Vries.
Reactie toevoegen
Meer over
Risico’s voor financiële stabiliteit nemen toe door snel gestegen rentes
De financiële sector in Nederland moet rekening houden met toenemende rente- en kredietrisico’s bij financiële instellingen. Ook is sprake van lagere...
AFM publiceert Leidraad duurzaamheidsclaims
De AFM publiceert de Leidraad duurzaamheidsclaims. Met deze leidraad geeft de AFM handvatten aan financiële ondernemingen en pensioenuitvoerders voor het doen...
Zes procent zoekt goedkopere verzekeringsdekking
Zes op de 100 Nederlanders zegt te zijn overgestapt naar een goedkopere verzekering met een minder uitgebreide dekking. Aldus de AFM Consumentenmonitor voorjaar...
Laura van Geest herbenoemd als AFM-voorzitter
Laura van Geest is herbenoemd als bestuursvoorzitter van de AFM voor een periode van vier jaar. De nieuwe termijn gaat in op 1 februari 2024. Van Geest (1962) is...
AFM-onderzoek naar kwaliteit van hypotheekadvies van start
De AFM is volgens Adfiz gestart met het eerder dit jaar aangekondigde onderzoek naar de kwaliteit van hypotheekadvies. De AFM heeft aangegeven voor het onderzoek...
Bliss ontvangt collectieve vergunning van AFM
De AFM heeft familiebedrijf Bliss Hypotheekadviseurs uit Spijkenisse een collectieve vergunning verleend. De goedkeuring van de vergunningaanvraag is inmiddels ook...
Begin 2024 treedt Else Bos terug als lid van de directie en voorzitter Toezicht van DNB. Bos werkt sinds 2018 bij DNB als lid van de directie en voorzitter Toezicht...
VVP-poll: 'Al mijn klanten met een aflossingsvrije hypotheek zijn geattendeerd op de risico's'
De AFM is tevreden met de inzet van de sector om klanten te wijzen op de risico's van een aflossingsvrije hypotheek. De afgelopen vijf jaar zijn namelijk 1,68 miljoen...
AFM en DNB tegen extra leenruimte alleenstaanden
AFM en DNB zijn tegen extra leenruimte voor alleenstaanden, zoals voorgesteld in de Wijzigingsregeling hypothecair krediet 2024. In hun reactie op de internetconsultatie...
Hypotheekaanbieders benaderden 1,68 miljoen klanten over hun aflossingsvrije hypotheek
Hypotheekaanbieders hebben de afgelopen vijf jaar 1,68 miljoen klanten benaderd over mogelijke risico’s van hun aflossingsvrije hypotheek. In die periode is...