Geen logica in maatregelen Koolmees

Marjol Nikkels 2019

Dat de loondoorbetaling bij ziekte terug naar 1 jaar voor kleine werkgevers van de baan is en de moeilijke wijzigingen in de WIA niet doorgaan, wordt door de minister mooi verkocht. Hij benoemt dat de WIA-instroom al minder wordt met de plannen voor de loondoorbetaling bij ziekte zoals die met de werkgevers afgesproken zijn. Maar die logica is voor de professional niet te ontdekken.

We hebben er lang op moeten wachten, maar op 20 december 2018 kwam er dan toch enige duidelijkheid: de loondoorbetalingsverplichting blijft twee jaar en de bezuinigingen in de WIA gaan niet door. Minister Koolmees van SZW heeft met werkgevers afspraken gemaakt die, naar eigen zeggen, de loondoorbetalingsverplichtingen makkelijker, duidelijker en goedkoper maken en leiden tot het aannemen van meer vast personeel. Het gaat om de volgende maatregelen:

  1. Een MKB-verzuim-ontzorg-verzekering per 1-1-2020;
  2. Een premiekorting op de loondoorbetalingskosten voor met name kleine werkgevers per 2021;
  3. Het medisch advies van de bedrijfsarts wordt bij de RIV-toets leidend per 1-1-2021;
  4. De toetsing door het UWV wordt transparanter;
  5. De rol van de werknemer wordt groter bij tweedespoortrajecten.

Mkb verzuim-ontzorgverzekering

De MKB verzuim-ontzorgverzekering moet, naast de dekking van het financiële risico, kleine werkgevers helpen bij de verplichtingen en taken rond de loondoorbetaling bij ziekte. Het biedt een transparant en betaalbaar dienstverleningspakket dat werkgevers helpt met het beperken van (langdurig) verzuim. De verzekering is ‘Poortwachterproof’, waardoor een eventuele loonsanctie (bij het opvolgen van de adviezen van de verzekeraar) niet voor rekening van de werkgever komt. Met de ondertekening van een convenant met MKB Nederland verbinden verzuimverzekeraars zich aan de ontwikkeling van de verzuim-ontzorgverzekering. Het convenant voorziet in minimumeisen waaraan deze verzekering moet voldoen. Verzekeraars hebben de vrijheid het pakket nog verder uit te breiden. De afspraken hebben als doel dat werkgevers optimaal ontzorgd worden in het geval ze onverhoopt te maken krijgen met langdurig ziek personeel.

‘Dat de loondoorbetaling twee jaar blijft is niet echt een verrassing’

Premiekorting loondoorbetaling

Koolmees wil werkgevers financieel tegemoetkomen voor de kosten van het tweede loondoorbetalingsjaar. Werkgevers ontvangen met ingang van 2021 een ‘loondoorbetalingskorting’ op de premieheffing van in totaal 450 miljoen euro. Deze korting bestaat uit een vast bedrag per (inhoudingsplichtige) werkgever. Deze korting zal vooral ten goede komen aan werkgevers met minder dan 25 werknemers. Zij kunnen ervoor kiezen de korting te gebruiken voor bijvoorbeeld de MKB verzuim-ontzorg-verzekering. Deze korting wordt per 2024 vervangen door een gedifferentieerde Aofpremie.

Verdere afspraken

Dat het medisch advies van de bedrijfsarts leidend wordt bij de beoordeling van het re-integratieverslag (RIV-toets) is een welkom besluit. Bij 12 procent van de opgelegde loonsancties is de hoofdoorzaak een verschil van inzicht tussen bedrijfsarts en verzekeringsarts van het UWV. Vanaf 2021 kan het medisch advies van de bedrijfsarts niet meer herroepen worden door het UWV. Ook gaat Koolmees met UWV in gesprek over hoe ze de RIVtoets meer uniform en transparanter uit kunnen voeren. Daarnaast wordt de rol van de zieke werknemer tijdens de loondoorbetalingsperiode verstevigd, doordat hij in het plan van aanpak en bij de eerstejaarsevaluatie zijn visie op het re-integratietraject moet geven. Dit leidt volgens Koolmees tot een grotere betrokkenheid van zowel werknemer als werkgever bij het re-integratieproces.

Marjol Nikkels: ‘Spanning is verder opgelopen.’

Geen verscherping schattingsbesluit

Naast afspraken met werkgevers over de loondoorbetaling heeft Koolmees ook afspraken met werknemersorganisaties gemaakt over de wijzigingen in de WIA. De voorgenomen wijziging van het Schattingsbesluit gaat niet door.

Het regeerakkoord gaf aan dat ook voor de categorie WGA 80-99 procent een inkomenseis ging gelden. Deze werknemers die wel volledig maar niet duurzaam arbeidsongeschikt zijn, zouden ten minste 50 procent van hun restverdiencapaciteit moeten verdienen voordat ze in aanmerking zouden komen voor een WGA-loonaanvullingsuitkering. Dit is nu van de baan. De groep 80-100 procent blijft als volledig arbeidsongeschikt bestaan zonder inkomenseis.

Bij een mate van arbeidsongeschiktheid van 80-100 procent bepaalt de duurzaamheid of betrokkene in aanmerking komt voor de regeling WGA of IVA. De IVA is alleen van toepassing bij volledige én duurzame arbeidsongeschiktheid. Bij de voorgenomen wijziging in het regeerakkoord zou de IVA alleen maar van toepassing zijn geweest bij 100 procent arbeidsongeschiktheid. Dat is nu ook van de baan. Een maatregel die wel ondersteund wordt, is dat wanneer iemand met een WIA-uitkering aan het werk gaat, hij vijf jaar lang niet herbeoordeeld wordt. Dit maakt het voor mensen aantrekkelijker om terug te keren naar de werkvloer.

Nieuwe alternatieven

Het oorspronkelijke doel van het regeerakkoord was om de WIA meer activerend te maken voor de grote groep 80-100 procent volledig maar niet duurzaam arbeidsongeschikten. Dat wordt met deze maatregelen nog niet behaald. Een werkgroep van de Stichting van de Arbeid moet dus met nieuwe alternatieven gaan komen, waarbij er vooral gekeken gaat worden naar de wijze van vaststelling van de mate van arbeidsongeschiktheid. Veel mensen worden op arbeidsdeskundige gronden volledig arbeidsongeschikt beoordeeld omdat er geen functie te duiden is. Dit betekent dat een grote groep wel mogelijkheden heeft om te werken, maar dat deze nauwelijks worden benut.

Inderdaad hebben de werknemersorganisaties wat betreft het afschaffen van de bezuinigingen op de WIA hun wensen in vervulling zien gaan. Maar dat de loondoorbetaling twee jaar blijft is niet echt een verrassing: de werkgevers wilden zelf niet de loondoorbetaling alleen voor kleine werkgevers terug naar 1 jaar hebben. Nog los van het feit dat dit uitvoeringstechnisch heel lastig was geweest, was ook niemand blij met de invoering van een publieke uniforme premie voor het tweede ziektewetjaar.

Opvallend is dat het ministerie van SZW apart met de werkgevers en de werknemers afspraken heeft moeten maken; een teken dat ze niet meer samen met elkaar om tafel zijn gegaan. De spanning tussen de sociale partners is hoog opgelopen, onder andere door het mislukken van het pensioenakkoord in november 2018.

Reactie toevoegen

 
Editie
Meer over
Knelpunten in ons arbeidsongeschiktheidsstelsel

Knelpunten in ons arbeidsongeschiktheidsstelsel

(Marjol Nikkels, CS Opleidingen, in Ken je Vak! in VVP 1-2024) De Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS) heeft een tussenrapport...

Kabinet houdt vast aan opt-out bij verplichte AOV zelfstandigen

Kabinet houdt vast aan opt-out bij verplichte AOV zelfstandigen

Het (demissionaire) kabinet houdt vast aan een publiek stelsel met private opt-out-mogelijkheid bij de voorgenomen verplichte aov voor zelfstandigen. Minister Van...

OCTAS-rapport toegelicht op RSC-Jaarcongres

OCTAS-rapport toegelicht op RSC-Jaarcongres

Pierre Koning, lid van OCTAS, geeft op het jaarcongres op 27 maart in Apeldoorn van het Register Specialistisch Casemanagement (RSC) een toelichting op het rapport...

Professioneel Statuut Arbeidsdeskundigen ondertekend

Professioneel Statuut Arbeidsdeskundigen ondertekend

UWV, de Nederlandse Vereniging voor Arbeidsdeskundigen (NVvA) en Stichting Register Arbeidsdeskundigen (SRA) hebben het Professioneel Statuut Arbeidsdeskundigen...

Arbeidspotentieel onder gepensioneerden grotendeels onbenut

Arbeidspotentieel onder gepensioneerden grotendeels onbenut

Hoewel steeds meer pensioengerechtigden in alle economische sectoren blijven doorwerken, blijft een groot deel van het arbeidspotentieel onder gepensioneerden onbenut....

De Goudse: gratis e-book fitte en gezonde medewerkers

De Goudse: gratis e-book fitte en gezonde medewerkers

De Goudse heeft een gratis e-book fitte en gezonde medewerkers gepubliceerd. De Goudse: "Het e-book is een goed startpunt voor iedere werkgever die de volgende stappen...

Ministerraad stemt in met verlengen uitkering oudere werklozen

Ministerraad stemt in met verlengen uitkering oudere werklozen

Het kabinet wil de Wet inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW) met vier jaar verlengen. De ministerraad heeft ingestemd met het voorstel van minister Van Gennip...

Verbond over arbeidsongeschiktheidsstelsel: liever onderhoud dan afbraak

Verbond over arbeidsongeschiktheidsstelsel: liever onderhoud dan afbraak

Verbondsdirecteur Harold Herbert stelt dat het beter is om te komen tot snelle verbeteringen binnen het arbeidsongeschiktheidsstelsel, dan om jarenlang te discussiëren...

Aandeel eigenrisicodragers WGA constant

Aandeel eigenrisicodragers WGA constant

UWV verwacht dat het aandeel eigenrisicodragers WGA in 2024 constant blijft. Dat schrijft de uitvoeringsorganisatie in haar Januarinota 2024. UWV: "Sinds 2018 schommelt...

Uitkeringslasten arbeidsongeschiktheidswetten blijven stijgen

Uitkeringslasten arbeidsongeschiktheidswetten blijven stijgen

De totale uitkeringslasten voor de arbeidsongeschiktheidswetten stijgen in 2024 volgens de januarinota van UWV verder naar 17,9 miljard euro (2023: 16,2 miljard)....