Gepensioneerden niet gematst

Michaël Deinema is onderzoeker bij The Pension Rating Agency (TPRA), een initiatief van MoneyView

Pensioenen worden al jarenlang nauwelijks geïndexeerd en soms zelfs gekort. Volgens 50plus is dat de schuld van de ‘kunstmatige’ manier waarop pensioenfondsen hun dekkingsgraad moeten berekenen.

Partij 50PLUS stelt voor om uit te gaan van historische en huidige rendementen, terwijl pensioenfondsen van DNB en de wet uit moeten gaan van de risicovrije rente om de verplichtingen te waarderen. De rente ligt al jarenlang heel erg laag, met lage dekkingsgraden en minimale kansen op indexatie als gevolg. Gepensioneerden zien hun koopkracht al jaren op rij langzaam achteruit gaan.

Waarom deze strengheid? Het antwoord is altijd dat de risicovrije rente een zeker toekomstig rendement vertegenwoordigt en het gemiddelde gerealiseerde rendement niet. Resultaten uit het heden en verleden bieden immers geen garantie voor de toekomst. Als we nú indexeren op basis van onzekere rendementsverwachtingen, dan zitten de jongeren straks met de gebakken peren als die rendementen in de toekomst toch tegenvallen. Dan verdampt een deel van hun pensioenaanspraken. Sorry gepensioneerden, we kunnen jullie niet matsen ten koste van anderen. Fair enough, toch?

Neen. Het is niet fair en wel hierom. De werkgevers en de nog-niet-gepensioneerde deelnemers worden namelijk wél gematst. Volgens een onnavolgbare logica mag de hoogte van premies wél worden berekend op basis van rendementen uit het verleden. Stel, ik beloof jou een jaarlijkse pensioenuitkering van honderd euro, over de periode 2038-2058. Om te bepalen wat jij en jouw werkgever nu voor die toezegging aan premie moeten betalen, gaan wij voor het gemak uit van een realistisch maar lekker rendement over al die jaren, totdat die uitkeringen aan jou gedaan moeten worden. We gaan níet uit van de risicovrije rente. Waarom niet? Omdat de premies anders heel erg hoog kunnen worden. En wie heeft nou zin om heel hoge premies te betalen?

Dat argument is begrijpelijk, maar de inconsistentie is dat niet. Wanneer premies in de grote pot van het fonds worden gegooid, worden de daarmee aangekochte nieuwe pensioenverplichtingen ook aan de totale balans van het pensioenfonds toegevoegd, aan de lastenkant. Maar dan wordt de hoogte van die nieuwe lasten ineens weer wél berekend op basis van de lage risicovrije rente. Dat drukt de dekkingsgraad! De gepensioneerden hebben weer minder kans op indexatie. En zij subsidiëren dan met het door hen opgebouwde fondsvermogen de toekomstige pensioenen van de ‘jongeren’. Lekker eerlijk en solidair.

Maken pensioenfondsen vaak gebruik van deze mogelijkheid om premiebetalers te matsen of zijn ze daar te prudent voor? Helaas is echte prudentie vaak ver te zoeken. Dat blijkt uit de zogenaamde premiedekkingsgraad. De premiedekkingsgraad laat zien hoe de ingelegde premie zich verhoudt tot de werkelijke waarde (op basis van de risicovrije rente) van de nieuwe ingekochte pensioenaanspraken.

Zie het als de dekkingsgraad die een fonds zou hebben als het slechts één jaar bestaat. Het heeft dan alleen de in dat jaar opgebouwde verplichtingen aan de lastenkant van de balans en alleen de in dat jaar ingelegde premies aan de batenkant. Wat blijkt uit de meest recente jaargegevens die DNB publiceert? In 2016 had meer dan de helft van de pensioenfondsen een premiedekkingsgraad van onder de 100 procent. Vooral de grote jongens maken het bont. PFZW was nog prudent

‘Gepensioneerden subsidiëren met hun fondsvermogen de jongeren. Lekker eerlijk en solidair’

met een premiedekkingsgraad van 93 procent vergeleken met Metalektro en Metaal & Techniek (beide 83 procent), Bouwnijverheid (74 procent) en vooral… ABP (72 procent)! Deze ‘imprudentie’ wordt momenteel bedekt door de weinig indrukwekkende, maar toch veel gezondere totale balans van een fonds als ABP. Dus ook door het vermogen van de gepensioneerden, die nog heel lang kunnen wachten op echt koopkrachtbehoud.

Als je pensioen echt eerlijker wilt maken, mats dan iedereen. Of mats gewoon niemand!

Reactie toevoegen

 
Editie
MoneyView in de nieuwe VVP: gemak nekt de mens

MoneyView in de nieuwe VVP: gemak nekt de mens

Gemak nekt de mens, stelt directeur Pepijn van Kleef van MoneyView in zijn column in de nieuwe VVP 4-2024. Van Kleef: "Ik merk dat het me meer en meer tegen begint...

Gemak nekt de mens

Gemak nekt de mens

(Pepijn van Kleef, MoneyView, in VVP 4-2024) Deze column is niet geschreven met behulp van ChatGPT of Copilot. Deze column is het resultaat van ouderwets handwerk....

"Grote premieverschillen voor oudere automobilisten"

"Grote premieverschillen voor oudere automobilisten"

Ondanks dat vaak wordt gedacht dat oudere verzekeringnemers beter kunnen blijven zitten bij hun huidigeverzekeraar, kan het toch flink lonen om premies met elkaar...

Kosten betaalrekeningen fors gestegen

Kosten betaalrekeningen fors gestegen

De kosten van een betaalrekening voor particulieren zijn de afgelopen jaren verhoudingsgewijs aanzienlijk toegenomen, zo blijkt uit onderzoek door MoneyView. De...

Wees geen Sam de Schademan

Wees geen Sam de Schademan

(Martin Koot, MoneyView, in VVP 3-2024) U kunt uw schouders ophalen en denken dat het met de actieve provisietransparantie zo’n vaart niet zal lopen. Het...

Schimmigheid over portefeuille ‘laten beleggen’

Schimmigheid over portefeuille ‘laten beleggen’

(Dion van der Mooren, MoneyView, in VVP 2-2024) Zeker voor mensen die zich niet willen verdiepen in alle losse beleggingsmogelijkheden die een normale beleggingsrekening...

Gemiddelde opstalpremie in vijf jaar gestegen met 40 tot 50 procent

Gemiddelde opstalpremie in vijf jaar gestegen met 40 tot 50 procent

Sinds 2019 is de gemiddelde premie van een opstalverzekering gestegen met 40 procent, zo blijkt uit onderzoek door MoneyView. Voor vrijstaande woningen is de stijging...

Aantal werknemers zonder pensioen afgenomen met bijna 20 procent

Aantal werknemers zonder pensioen afgenomen met bijna 20 procent

Eind 2022, aldus het CBS, waren er 765.000 werknemers zonder pensioenregeling via hun werkgever. Dat waren 171.000 werknemers minder dan bij de vorige meting,...

MoneyView maakt vergelijking woonlastenverzekeringen eenvoudiger

MoneyView maakt vergelijking woonlastenverzekeringen eenvoudiger

MoneyView heeft haar premievergelijker AeQuote Woonlastenverzekeringen uitgebreid met de Premie/Uitkering Verhouding (PUV). De PUV is één getal, waarmee...

NNEK en Semmie verslaan grootbanken op voorwaarden

NNEK en Semmie verslaan grootbanken op voorwaarden

NNEK en Semmie hebben zich gevoegd bij de grootbanken als het gaat om de beste voorwaarden voor beleggingsverzekeringen, zo blijkt uit de MoneyView ProductRating...