OCTAS-rapport is pas het begin
(Angelo Wiegmans, BedrijfPlus, in Ken je vak! VVP 2-2024) De varianten in het 29 februari verschenen OCTAS-rapport roepen soms vragen op. Sommige varianten kunnen nog verder doordacht worden. Een eerste impressie.
In de variant ‘Huidig stelsel beter’ worden aanbevelingen gedaan om het huidige stelsel te verbeteren. De WIA gaat naar één uitkeringsregime in plaats van de huidige IVA en WGA met alle subregelingen. De WIA blijft een inkomensverzekering; het procentuele verlies aan verdiencapaciteit staat centraal. De arbeidsongeschiktheidsdrempel voor de WIA wordt verlaagd van 35 naar 25 procent verlies aan verdiencapaciteit. De arbeidsdeskundige krijgt meer ruimte om geschikte functies te zoeken.
Wie gaat dit allemaal betalen en blijft het hybride stelsel daardoor wel in stand? OCTAS geeft wel aan dat het stelsel in stand kan blijven, het is maar zeer de vraag of dit aantrekkelijk blijft voor de markt. Nu wordt een deel van de uitkeringen betaald uit het Arbeidsongeschiktheidsfonds of doorbelast aan werkgevers via de Werkhervattingskas.
Heel ander stelsel
In de variant ‘Werk staat voorop’ ligt de nadruk op wat mensen wél kunnen, in plaats van wat ze niet kunnen. Mensen krijgen de eerste drie tot vijf jaar een re-integratieuitkering van 70 procent van het oude loon. De wachttijd blijft twee jaar. Pas wanneer volledige re-integratie niet lukt, volgt een beoordeling op arbeidsongeschiktheid. De re-integratie in het derde tot vijfde jaar vindt plaats door een publieke dienstverlener.
In deze variant ligt de focus op duurzame re-integratie en het vinden van passend werk bij een nieuwe werkgever. De re-integratiedienstverlener is een publieke organisatie, werkt regionaal en ondersteunt werkgevers en arbeidsongeschikten actief. Dit is een heel ander stelsel waarbij het aandachtspunt ligt op de re-integratie na twee jaar. Het effect hiervan is lastig in te schatten en het zal moeten blijken of dit een variant is die gaat werken.
Minder premiedifferentiatie
De derde variant is ‘Basis voor werkenden’: één gelijke regeling voor werknemers en zelfstandigen. Eén regeling voor werknemers en zelfstandigen beoogt complexiteit voor mensen te reduceren. Deze basisverzekering biedt inkomensbescherming, ongeacht de mate van arbeidsongeschiktheid. Mensen zijn in veel gevallen dan niet meer afhankelijk van aanvullende toeslagen van UWV en/of van de bijstand. De arbeidsongeschiktheidsdrempel blijft staan op 35 procent. De wachttijd is voor iedereen twee jaar.
Voor werknemers is er een verplichte aanvullende verzekering. De hoogte van de aanvullende uitkering hangt van het arbeidsongeschiktheidspercentage. Zelfstandigen blijven aangewezen op private aanvullende verzekeringen.
‘Varianten 2 en 3 meer uitwerken’
Opvallend is dat de arbeidsongeschiktheid pas ingaat vanaf 35 procent, zoals ook nu in het stelsel geregeld is. Voordeel voor de overheid is dat de zelfstandigen meebetalen aan de premies. Dat is nu niet het geval. In deze variant is het minder aantrekkelijk voor werkgevers te investeren in preventie, omdat er minder premiedifferentiatie wordt toegepast. Alleen voor de aanvullende verzekering zijn er risicoafhankelijke premies. Succesvolle re-integratie leidt dan tot een beperkte premiedaling.
Reactie toevoegen
Meer over
(Annemieke Postema, AOVdokter.nl, in Ken je vak! VVP 2-2025) “Een huwelijk is als een huis: als het niet wordt onderhouden en bewoond, komt er al gauw verval,...
(Marjol Nikkels, Sensio Opleidingen, in Ken je vak! VVP 2-2025) De Voorjaarsnota 2025 kondigt de terugkeer aan van de vereenvoudigde WIA-beoordeling voor 60-plussers....
Achterstanden arbeidsongeschiktheidsuitkering lopen op
De achterstanden bij de sociaal-medische beoordelingen voor een arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) lopen de komende jaren flink op. Volgens de huidige prognose...
SharePeople: zelfstandigentoets schot in de roos
"Dat we in korte tijd zoveel Certificaten van Zelfstandigheid hebben uitgegeven, zegt veel over de onzekerheid bij zowel zzp’ers als opdrachtgevers bestaat....
Wetsvoorstel voor beperken compensatieregeling transitievergoeding naar Raad van State
Het wetsvoorstel ‘Beperken van de compensatieregeling transitievergoeding bij ontslag wegens langdurige arbeidsongeschiktheid tot kleine werkgevers’...
UWV: herstel van niet correct meegenomen inkomsten bij Ziektewet
UWV heeft geconstateerd dat bij een gedeelte van ziektewetuitkeringen inkomsten niet correct of niet volledig zijn verrekend. Als een cliënt met een ziektewetuitkering...
NN: "Jongere werknemers aan het werk zien te houden"
"Het is hard nodig om werknemers aan het werk te houden, vooral de jongere werknemers. Zeker omdat in die groep de verzuimduur stijgt. We kunnen het ons als samenleving...
Arbeidsomstandigheden verbeteren door effectieve arboregels en preventie op de werkvloer
De SER roept in het advies ‘Gezond en veilig werken door effectieve regels en preventie’ alle betrokkenen bij arbobeleid op intensief samen te werken...
Externe verlofspaarrekening onderzocht
Het kabinet gaat samen met sociale partners onderzoeken of een externe verlofspaarrekening mogelijk is. Metgespaard verlof kunnen mensen bijvoorbeeld een tussentijdse...
Wetsvoorstel voor meer zekerheid flexwerkers ingediend
Werknemers met een flexibel arbeidscontract krijgen meer zekerheid over hun inkomen en hun werktijd. Zo krijgen uitzendkrachten recht op ten minste gelijkwaardige...