Tanden zetten in thema’s klimaat, cyber en letselschade

RichardWeurding

In een Tour d’Horizon met Verbondsdirecteur Richard Weurding bespreekt VVP in VVP 6 de belangrijkste uitdagingen voor de financiële sector. Wat er nu tegelijkertijd gebeurt, is uniek te noemen. Denk aan thema’s als klimaat, energietransitie, de groeiende kloof tussen arm en rijk, de explosieve groei van cybercriminaliteit en het toenemend aantal nieuwe risico’s, die stuk voor stuk nadrukkelijk knagen aan de grenzen van verzekerbaarheid. Welke rol kunnen we de komende jaren van het verbond verwachten? “we ambiëren nog nadrukkelijker een actieve maatschappelijke voortrekkersrol en zullen onze tanden zetten in de thema’s klimaat, cyberveiligheid en letselschadeafhandeling.”

Het besef is algemeen doorgedrongen dat de komende tien jaar cruciaal zullen zijn om de aarde leefbaar te houden. Niet eerder werd de urgentie voor een brede klimaataanpak zo breed gedragen. Het mag dan ook als ongekend worden bestempeld dat 91 CEO’s van megaconcerns, waaronder David Knibbe van NN Group, aan de vooravond van de klimaattop in Glasgow regeringsleiders opriepen tot ingrijpende klimaatactie. Een actie die de instemming heeft van de Verbondsdirecteur. “Als Verbond willen we graag steeds meer een voortrekkersrol vervullen om de grote uitdagingen aan te kunnen en dan juichen we het toe als individuele leden het voortouw nemen.”

Om het tij te keren, zijn er radicale maatregelen nodig, iets dat het Verbond onderschrijft. De klimaatverandering heeft uiteraard ook enorme impact op de verzekeringsindustrie. Recent constateerde de AFM in haar rapport ‘De invloed van klimaatverandering op schadeverzekeringen’ dat schade door klimaatverandering steeds vaker onverzekerbaar zal worden. De overstromingen in Limburg, valwinden in Leersum, verwoestende hagelbuien en langdurige droogte morrelen steeds nadrukkelijker aan de grenzen van verzekerbaarheid. Dan zijn er ook nog andere ingrijpende ontwikkelingen (zoals nieuwe risico’s, het groeiend aantal mensen met schulden en de mogelijkheid tot verdergaande premiedifferentiatie) die de verzekerbaarheid verder onder druk zetten. Daarom zal de komende jaren de rol van het Verbond steeds meer verschuiven van een pure ondernemersorganisatie naar een open netwerkorganisatie die samen met andere partners belangrijke maatschappelijke uitdagingen adresseert en oplossingen aanreikt. Vergeleken met het middellangetermijnplan ‘Nieuwe Wegen’ dat eind 2021 afloopt (zie kader 1) gaat het Verbond de komende jaren nog nadrukkelijker een aanjagende rol vervullen, passend bij de immense uitdagingen van vandaag de dag. “We zullen onze ramen en deuren de komende jaren nadrukkelijker openzetten en zullen ons inzetten om in samenwerking met partners oplossingen aan te dragen”

Klimaat

Klimaatbeheersing blijft de komende jaren een van de topprioriteiten. Weurding: “Als verzekeringssector hebben we een unieke kennispositie en die willen we nog aanzienlijk versterken, onder meer door een risico-onderzoeksnetwerk met onze partners te vormen. Op deze manier willen we een bijdrage leveren aan het verder vergroten van de klimaat-awareness . Wij kennen, voelen en voorzien namelijk de risico’s die op ons afkomen. De hagelbui op 23 juni 2016 kende bijvoorbeeld een verzekerde schade van 600 miljoen euro. We weten het effect van de watersnoodramp en de valwinden en weten dat extreem weer in Nederland alleen maar vaker zal voorkomen. Ook droogte en het zakken van het grondwaterpeil zorgt voor grotere schadeposten aan bouwwerken, wegen, etcetera. Daarom werken we onder meer samen met het KNMI en de Vrij Universiteit Amsterdam om risico’s in kaart te brengen, te voorspellen en erop te kunnen acteren. Wij gaan ons meer roeren in het maatschappelijk debat met als doel om meer aandacht te vragen voor preventie.”

Uiteraard is het van belang, aldus Weurding, om als sector het goede voorbeeld te geven. “Zo willen wij duurzaam schadeherstel tot norm maken en reiken we concrete oplossingen aan om bijvoorbeeld het overstromingsrisico te verzekeren. Met de overheid praten we over onze oplossing om dit risico over alle huiseigenaren te verdelen, ook al stuit dat nog op mededingingsbezwaren. Daarnaast willen we meer duidelijkheid over de reikwijdte van de Wet Tegemoetkoming Schade.”

Ook kan de financiële sector veel betekenen door de focus van de financieringen te verleggen. “Belangrijk is bijvoorbeeld het financieren van de energietransitie. Verzekeraars hebben in totaal ruim 490 miljard euro aan beleggingen uitstaan, waarvan bijna 270 miljard euro in Nederland. Het grootste gedeelte hiervan zit in staatsobligaties. We willen de investeringen in de energietransitie aanjagen en realiseren ons tegelijkertijd terdege dat we er nog niet zijn. Dit jaar boeken we een wereldrecord aan CO2-uitstoot. Het is echt alle hens aan dek.”

Voor een gezondere samenleving is meer nodig dan een energietransitie alleen. Verzekeraars zouden meer kunnen investeren in innovatie (ondersteuning first movers), een duurzamere voedselketen, duurzamere woningbouw, in natuurherstel en in klimaatadaptatie. Ook kun je ervoor kiezen om juist niet te investeren in vervuilende bedrijven, zoals pensioenfonds ABP dat recent aankondigde niet langer te investeren in bedrijven die fossiele brandstoffen leveren. Een impactvolle keuze, ook al noemde Shell-topman Ben van Beurden het symboolpolitiek. “Het geeft in ieder geval aan dat het maatschappelijk debat bijzonder levend is en dat deelnemers in pensioenregelingen zich nadrukkelijk bemoeien met het beleggingsbeleid. Wij willen daar sowieso meer ruimte voor bieden. Dilemma blijft wel: sluit je bepaalde bedrijven uit of blijf je in gesprek en dwing je verandering af? Onze sector kiest ervoor om primair via engagement vanuit onze rol als belegger invloed uit te oefenen.”

Cyber en digitalisering

Cyberrisico’s vormen een steeds groter risico in de samenleving. Omdat ook onderwijsinstellingen en ziekenhuizen kunnen worden getroffen, kan dit enorm ontwrichtend zijn voor de samenleving. “De oplossing begint ook hier met bewustwording en preventieve maatregelen. Samen met een groot aantal maatschappelijke partners heeft het Verbond voor het mkb de Risicoklassenindeling voor Digitale Veiligheid ontwikkeld. Aan de hand van elf vragen wordt een inschatting gemaakt hoe groot het risico is op een cyberincident. Deze inschatting bepaalt in welke risicoklasse (1 t/m 4) een onderneming valt en welke maatregelen er genomen moeten worden om de digitale veiligheid op orde te hebben. Daarnaast gaat het in oktober 2021 ingerichte platform Cyber zich beleidsmatig buigen over cyberrisico’s, marktontwikkelingen, het bevorderen van risicobewustwording en preventie. De Nederlandse cyberverzekeringsmarkt is echter nog altijd relatief klein. De bruto premieomvang cyberverzekeringen steeg van zeventien miljoen euro in 2019 naar 25 miljoen euro in 2020.”

‘De Verbondsramen en -deuren worden nog nadrukkelijker opengezet’

Dankzij verdergaande digitalisering en data-analyses komen er steeds meer mogelijkheden om premiedifferentiatie toe te passen. Je zou in theorie op den duur van iedere verzekerde een individueel risicoprofiel kunnen samenstellen. Maar dat zou betekenen dat de premie voor klanten met een bovengemiddeld hoog risico onbetaalbaar kan worden. “Dat moeten we natuurlijk voorkomen want de kern van het verzekeren is het organiseren van risico-solidariteit. Kwetsbare mensen mogen niet buiten de boot vallen. Via een solidariteitsmonitor, die we jaarlijks organiseren, houden we de vinger aan de pols: blijven verzekeringen wel voldoende toegankelijk?’’.

Volgens Richard Weurding mag de sector er trots op zijn dat zij voorloper is met een ethisch kader voor het gebruik van data. “Dat is nu vastgelegd in bindende zelfregulering en vanaf 2023 gaat de naleving ook getoetst worden door de Stichting toezicht verzekeraars. Daarnaast hebben we samen met DNB en AFM iForum opgericht. Hier worden vragen beantwoord als: wat vinden we als sector en toezichthouder voldoende als uitleg bij het gebruik van bepaalde Artificial Intelligence toepassingen? Ook hier gaat het over data en ethiek.”

In 2022 zal de Europese Commissie komen met een wetsvoorstel voor het delen van data. Na de banken zullen ook verzekeraars hiermee te maken krijgen. “Het doel van het zogenoemde ‘Open Insurance’ is dat het makkelijker wordt om innovatieve datagedreven producten en diensten te ontwikkelen waar de klant wat aan heeft. Dat klinkt mooi, maar er kleven ook risico’s aan. Behoud van een level playing field en wederkerigheid in de datauitwisseling zijn onder andere essentieel. In ieder geval hebben ook andere bedrijfstakken interessante data waarmee de klant betere producten of diensten aangereikt krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de auto-industrie.”

Hoe dan ook, dient volgens Weurding altijd het belang van de verzekerde voorop te staan. “De menselijke maat zal, zeker in een digitale wereld, altijd leidend moeten zijn. Alleen op die manier blijft het vertrouwen van zowel zakelijke klanten als consumenten en alle stakeholders gewaarborgd.”

Letselschade

Het letselschadedossier vormt al vele jaren een pijnpunt. “De tijd is rijp voor een daadwerkelijke systeemverandering. Wij willen dat de doorlooptijden worden verkort en dat het slachtoffer weer de regie krijgt. We onderzoeken of er ruimere mogelijkheden kunnen komen bij Kifid. Nu kunnen daar alleen nog letselschadeslachtoffers met een WAM-verzekering terecht. We zouden graag zien dat het klachteninstituut ook wordt opengesteld voor slachtoffers met een AVP."

Weurding juicht toe dat in april 2021 in opdracht van de minister van Rechtsbescherming en naar aanleiding van een de aanbevelingen uit een rapport van de Universiteit van Utrecht een onafhankelijke Kamer Langlopende Letselschadezaken (Kamer LLZ) werd ingericht.  "De Kamer biedt laagdrempelige en snelle geschiloplossing bij langlopende letselschadezaken. Wij zijn zeer blij met deze belangrijke stap voorwaarts voor letselslachtoffers. De eerste zaken zijn inmiddels succesvol afgehandeld. "

Verzekeraars bekijken daarnaast hoe letselschades voor het slachtoffer beter, sneller en transparanter kunnen worden afgehandeld. "We beginnen met vereenvoudigen en standaardiseren. Pas als Directe Schadeafhandeling goed loopt voor materiële zaken kan er gekeken worden of de stap naar Directe Schadeafhandeling bij letsel gemaakt kan worden."

"Met vereenvoudiging willen we bereiken dat slachtoffers sneller en op transparante wijze hun schade vergoed krijgen, in een minder complex systeem waarbij gelijkwaardige gevallen gelijk worden behandeld. Het onderzoek naar vereenvoudiging wordt gedaan in een Denktank met vertegenwoordigers uit de wetenschap,  rechterlijke macht, advocatuur, belangenbehartiging, verzekeraars en Slachtofferhulp Nederland. De denktank, die rapporteert aan de Letselschaderaad, vloeit voort uit de intentieverklaring eerder dit jaar met ANWB en Slachtofferhulp Nederland."

Vroegsignalering

Volgens Weurding hebben verzekeraars een belangrijke rol als het gaat om het vroegtijdig signaleren van schulden. “Hoe eerder financiële problemen worden geconstateerd hoe eerder er regelingen kunnen worden getroffen en verwezen kan worden naar maatschappelijke instanties die concrete hulp kunnen bieden. Dit geldt uiteraard ook voor adviseurs. Zij kennen de klant persoonlijk en weten vaak als eerste of mensen in financiele problemen raken. Hoe sneller ze doorverwijzen, hoe meer leed er wordt voorkomen.”

Weurding zegt verder dat verzekeraars onder- en oververzekering bij kwetsbare groepen willen voorkomen. “Wij gaan de komende jaren nog meer inzetten op inclusiviteit en het tegengaan van discriminatie. Ook gaan we met name meer inzetten op financiële weerbaarheid, onder meer door meer educatie op het MBO.”

Provisietransparantie

In een gesprek met de Verbondsdirecteur kan het onderwerp nominale actieve provisietransparantie bij schadeverzekeringen niet onbesproken blijven. “Dit onderwerp staat op de politieke agenda, maar toch wil ik er nog wel iets over kwijt. Wij merken dat te pas en te onpas het argument van een ongelijk speelveld wordt aangehaald door partijen die het exacte bedrag in euro’s liever niet actief aan de klant willen vertellen. Directe aanbieders zullen het exacte bedrag dat ze uitgeven aan affiliate marketing volledig transparant maken. Dit geldt niet alleen voor de klassieke direct writer, maar voor alle schadeverzekeraars met een direct label. Het gelijk speelveld wordt dus echt goed geborgd”, aldus Weurding, die benadrukt dat het belangrijk is om de discussie over provisietransparantie zuiver te houden.

 

Nieuwe wegen

Het middellangetermijnplan ‘Nieuwe wegen’ loopt einde van dit jaar af. Ruim drie jaar geleden wilde het Verbond vooral actiever naar buiten treden en maatschappelijke verbinding realiseren (na een wat meer naar binnen gerichte focus als gevolg van de financiële crisis en een aantal schandalen). Uitdagingen lagen toen vooral op het gebied van klimaatverandering, modernisering van het pensioenstelsel, de veranderende arbeidsmarkt (ZZP), toenemende digitalisering en daarmee samenhangende vraagstukken als cybercriminaliteit en verdergaande premiedifferentiatie.

De behoefte om een maatschappelijk verbindende rol te vervullen in een sterk polariserende samenleving vormde de basis.

Volgens Weurding zijn de achterliggende jaren goed besteed. Dit is er onder meer bereikt:

  • Belangrijke rol in modernisering pensioenstelsel op basis van premiecontracten.
  • Ondertekening convenant loondoorbetaling MKB.
  • Adviesrapport uitbreiding verzekeringsdekking lokale overstromingen plus position paper met oplossingsrichtingen voor betere compensatieregelingen bij schade door overstromingen van grote rivieren of zee.
  • Ontwikkeling en vastlegging in bindende zelfregulering van een ethisch kader voor gebruik van data. Hiermee wordt het gevaar geadresseerd dat door middel van digitalisering verdergaande premiedifferentiatie mogelijk is waardoor sommige groepen kwetsbare mensen onverzekerbaar worden.
  • Ontwikkeling Solidariteitsmonitor die continu meet of vijf veel voorkomende particuliere verzekeringen nog wel betaalbaar en toegankelijk zijn voor kwetsbare mensen. Met deze jaarlijkse monitor, gebaseerd op data van MoneyView, houdt het Verbond de vinger aan de pols.
  • Betere verzekerbaarheid ex-kankerpatiënten.
  • Het Verbond was nauw betrokken bij het SER-advies bij de ontwikkeling van een verplichte AOV voor ZZP’ers.
  • Het Verbond was, samen met een aantal grote verzekeraars, nauw betrokken bij een actieve(re) rol in de schuldhulpverlening.
  • Uitrol van de Insurance Academy. In totaal zijn er in 2019, 2020 en 2021 (tot en met juni) 224 kennissessies georganiseerd en hebben 20.132 personen deelgenomen.
  • In de afgelopen coronaperiode zijn klanten zowel zakelijk als particulier met allerlei (premiebetalings)arrangementen ondersteund en was het Verbond oa betrokken bij vijftig repatriëringsvluchten om mensen terug naar Nederland te halen.

 

Richard Weurding

Richard Weurding (1961) is sinds 1 maart 2006 algemeen directeur van het Verbond van Verzekeraars.

Weurding studeerde Nederlands Recht aan de Rijksuniversiteit te Leiden en trad in 1987 in dienst bij he Verbond. Als beleidsmedewerker heeft hij zich onder meer beziggehouden met het arbeidsvoorwaardenbeleid in de sector, rechtsbijstandverzekeringen, fraudebestrijding en het schadeverzekeringsbedrijf in brede zin.

In de periode 1993-1997 was hij directiesecretaris en secretaris van het bestuur van het Verbond en vanaf 1997 vervulde hij managementfuncties bij de sector Schadeverzekering en de sector Algemene Beleidszaken. Sinds mei 2000 maakt hij deel uit van de directie.

Nevenfuncties zijn onder meer: lid Adviesraad Nibud, lid Stuurgroep Wijzer in geldzaken, lid Dagelijks Bestuur VNO-NCW, lid SER, Lld Stichting duurzame (micro-)pensioenen ontwikkelingslanden, lid Nationaal Platform Criminaliteitsbeheersing, voorzitter van de Vrienden van het Spoorwegmuseum.

Reactie toevoegen

 
Meer over
"Klimaatadaptief bouwen kan niet genoeg aandacht krijgen"

"Klimaatadaptief bouwen kan niet genoeg aandacht krijgen"

“De vrijwilligheid moet eraf. Dan weten projectontwikkelaars en aannemers waar ze aan toe zijn en kan de verzekeraar het te bouwen pand verzekeren én...

Verbond: "Klimaatadaptatie verankeren in (bouw) wet- en regelgeving"

Verbond: "Klimaatadaptatie verankeren in (bouw) wet- en regelgeving"

Het nieuwe kabinet-Schoof kiest voor een bestendig klimaatbeleid voor de lange termijn, met heldere doelen waar naartoe gewerkt moet worden. Dat is volgens het Verbond...

CFD en NLE begraven strijdbijl

CFD en NLE begraven strijdbijl

CFD en de Branchevereniging Nederlandse Letselschade Experts (NLE) hebben de strijdbijl begraven.  Aanleiding was de hernieuwde introductie van het CFD Letselschadeloket,...

Overheid moet regie nemen bij verjagen letselschadecowboys

Overheid moet regie nemen bij verjagen letselschadecowboys

Het dinsdag gepubliceerde wetenschappelijk onderzoek naar de kwaliteit van de belangenbehartiging bij letselschade toont aan dat de overheid meer regie moet voeren...

Cyberrisico's belangrijkste trend in verzekeringsbranche

Cyberrisico's belangrijkste trend in verzekeringsbranche

De leden van het Verbond van Verzekeraars noemen ‘Impact cyberrisico’s op het eigen bedrijf’ als belangrijkste trend van dit jaar in de verzekeringssector....

Verbond en Stv organiseren Informatiemiddag Kerncodes Klantbelang

Verbond en Stv organiseren Informatiemiddag Kerncodes Klantbelang

Het Verbond van Verzekeraars en de Stichting Toetsing Verzekeraars organiseren op donderdagmiddag 19 september een  informatiemiddag over klachtbehandeling,...

Verbond: "BAZ optimale invulling van verzekeringsplicht voor zelfstandigen"

Verbond: "BAZ optimale invulling van verzekeringsplicht voor zelfstandigen"

Verzekeraars zien het wetsvoorstel BAZ "als optimale invulling van de verzekeringsplicht voorzelfstandigen", leest de reactie van het Verbond van Verzekeraars op...

Klimaatschadetrend zet door in 2023

Klimaatschadetrend zet door in 2023

Met 357 miljoen euro aan schade door extreem weer gaat 2023 de boeken in als het op vijf na duurste jaar sinds 2007. De economische omstandigheden werden iets gunstiger....

Jos Baeten nieuwe Verbondsvoorzitter

Jos Baeten nieuwe Verbondsvoorzitter

Jos Baeten wordt op 26 juni tijdens de Algemene Ledenvergadering (ALV) door het bestuur voorgedragen als nieuwe voorzitter van het Verbond van Verzekeraars voor...

Verbond: enorme opgave om Nederland aan te passen aan het veranderende klimaat

Verbond: enorme opgave om Nederland aan te passen aan het veranderende klimaat

De totale verzekerde klimaatschade bedroeg vorig jaar aan Nederlandse motorrijtuigen 112 miljoen euro. Aldus de jaarlijkse Klimaatschademonitor van het Verbond van...