Klaas Knot: eigen woning belasten in plaats van subsidiëren

1. 2 november 2018
2. 0 reacties

Zowel de vraagkant als de aanbodkant van de woningmarkt vertonen momenteel kenmerken die garant staan voor onstuimigheid, aldus DNB-president Klaas Knot tijdens de zevende editie van de Nederlandse economendag die in het teken stond van tien jaar sinds De Crisis. "Is het niet logischer dat de eigen woning wordt belast in plaats van gesubsidieerd?" vroeg Knot zich af. "Strenge hypotheeknormen hebben we juist om het wonen betaalbaar te houden."

Knot: "Mijn overtuiging is dat er sinds de crisis juiste stappen zijn genomen. Nederland staat er op veel terreinen beter voor dan tien jaar geleden. Maar het procyclische karakter van de Nederlandse economie baart mij nog steeds zorgen. In deze context springt vooral onze woningmarkt in het oog. Vergeleken met andere landen zijn onze pieken wel erg hoog en onze dalen wel erg diep. Dat zou ik graag anders zien."

Uit DNB-onderzoek blijkt dat de koppeling tussen woningprijzen en consumptie in Nederland uitzonderlijk sterk is. "Zitten de woningprijzen in de lift, dan schiet de consumptie omhoog. Dalen de prijzen, dan zet dit een forse rem op de consumptie. Die sterke prijsschommelingen leiden er ook toe dat pech- en geluk-generaties elkaar afwisselen op de Nederlandse woningmarkt. Instappen op het juiste moment is opeens heel belangrijk. De juiste timing bepaalt namelijk sterk je toekomstige kansen op de woningmarkt. Als ik zo een blik op de zaal werp vermoed ik dat zowel de pech- als de geluk-generatie hier vandaag prima vertegenwoordigd is."

Knot vroeg zich hoe de woningmarkt in stabieler vaarwater kan komen. "Het antwoord op deze vraag moet zowel aan de vraagkant als aan de aanbodkant van de woningmarkt worden gezocht. Beide kanten van de markt hebben momenteel kenmerken die garant staan voor onstuimigheid."

Aan de vraagkant van de woningmarkt speelt onze hypotheekmarkt een uitzonderlijke rol. Nederlandse hypotheken zijn namelijk hoog. Hoog in verhouding tot het bbp, hoog in verhouding tot de waarde van de woning en hoog in verhouding tot besteedbare inkomens. Steeds ruimere hypotheekverstrekking sinds de jaren ‘90 bleek een belangrijke aanjager van woningprijzen te zijn. En toen prijzen tijdens de crisis daalden, bleek die hypotheekverstrekking opeens te ruim te zijn geweest. Een enorm aantal huishoudens stond opeens onderwater. De huizenprijzen gingen door een flink dal. Het woningmarktbeleid na de crisis
zette vervolgens een aantal stappen in de goede richting. Aflossen werd de norm en hypotheken met een LTV van boven de 100% werden uitgebannen. Ook werd eindelijk het mes gezet in de hypotheekrenteaftrek."

Geen ideaalbeeld

Maar volgens Knot is een ideaalbeeld nog niet in zicht. "Leennormen blijven in internationale context ruim en eigenwoningbezit blijft per saldo fiscaal bevoordeeld. Als econoom zouden we ons toch achter de oren moeten krabben: is het niet logischer dat de eigen woning wordt belast in plaats van gesubsidieerd?"

Volgens Knot is er afgelopen tijd ook veel aandacht voor de aanbodkant van de woningmarkt. "De prijzen nemen toe en er wordt te weinig gebouwd. De Minister neemt de regie daarom weer in handen. Ze heeft een Nationale Woonagenda opgesteld. En dat is nodig ook. Het blijft in Nederland namelijk een terugkerend fenomeen dat de nieuwbouw achterblijft wanneer woningprijzen toenemen. Dit zagen we ook in eerdere perioden dat huizenprijzen fors toenamen."

Knot wijst op het werk van Edward Glaeser en concludeert samen met Glaeser dat extra stimulering aan de vraagkant geen zoden aan de dijk zet zolang het aanbod van woningen in Nederland rigide is. "We kunnen onze starters dus niet helpen door ze een nóg hogere hypotheek te geven. De volgende generatie starters en huurders betaalt daarvoor de prijs. Strenge hypotheeknormen hebben we juist ook om het wonen betaalbaar te houden. Eigenlijk zijn starters vooral gebaat bij lagere of minder snel stijgende prijzen. En hen echt helpen doen we door méér te bouwen. In het werk van Ed Glaeser komt 'bijbouwen’ steevast naar voren als het enige en beste medicijn om de betaalbaarheid van wonen te vergroten. Ik kan me daarin vinden. Tegelijkertijd geloof ik dat de starter in Nederland ook baat heeft bij verstandiger beleid aan de vraagkant van de woningmarkt. Om het huuraanbod voor starters te vergroten, zullen we de eigen woning in de toekomst toch meer fiscaal neutraal moeten gaan behandelen."

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen 

Abonnement aanvragen