Break the internet

Haverkamp

(Kees Haverkamp, innovator, in VVP-special Digitale Innovatie 2023) Een opmerkelijk Canadees politiebericht uit begin jaren ‘90 deed verslag van een hacker die er blijkbaar in geslaagd was om in te breken in het internet. Hierbij had hij het volgens het bericht voor elkaar gekregen om het internet stuk te maken. De politie was er bijzonder trots op dat ze het internet hiermee hadden behoed voor veel groter leed. In werkelijkheid had de hacker een dns-server onklaar gemaakt, waardoor er in de praktijk niet heel veel aan de hand was. Het was voor zover ik kon terugvinden de eerste keer dat er verslag werd gedaan van het stukmaken van het internet. Het was het eerste maar zeker niet het laatste bericht waaruit blijkt dat het bijzonder lastig is voor mensen om iets groots en abstracts als het internet te begrijpen.

Oendertussen zijn we meer dan dertig jaar verder en heeft breaking the internet een hele andere betekenis. Een redelijk recente poging van een Amerikaanse reality-ster om in adamskostuum het internet te breken staat een hoop mensen nog op het netvlies gebrand. Hierbij doelend op het genereren van dusdanig veel verkeer naar haar content dat bepaalde sites uit de lucht zouden gaan. Ondanks dat een aantal websites inderdaad uit de lucht ging, draaide ook bij deze poging het internet natuurlijk gewoon door. Op situaties die door juristen beschreven worden als ‘overmacht’ na, denk ik dat het internet technisch al heel lang moeilijk stuk is te krijgen.

‘Vanuit maatschappelijk oogpunt is het internet stuk aan het gaan’

Vanuit maatschappelijk oogpunt vind ik echter dat het internet wel degelijk stuk aan het gaan is. Daar waar het sociale internet, web 2.0, voor mij als computernerd begon als het beloofde land waarin gelijkgestemden elkaar gemakkelijk konden vinden, kennis en ideeën konden delen en mensen in alle vrijheid hun mening konden verkondigen, zijn we ondertussen beland in een soort niemandsland waardoor ik Twitter niet meer kan openen zonder na een paar minuten later gedesillusioneerd af te druipen vanwege haatdragende en steeds vaker ook dreigende berichten.

ChatGPT versus web 3.0

De opkomst van AI en de onlangs ingezette massasprint in acceptatie ervan dankzij de grote taalmodellen als ChatGPT kan in mijn optiek wel eens de genadeklap voor web 2.0 worden. Daar waar mensen tot voor kort op sociale platforms enkel nog lastig werden gevallen door trollen en gemakkelijk te herkennen bots, is het dankzij deze nieuwe technieken nu echt heel lastig om echte en onechte berichten van elkaar te onderscheiden.

Dit zorgt er in de praktijk voor dat het zelfs voor de meest ervaren internetgebruikers bijna onmogelijk wordt om echt en onecht van elkaar te onderscheiden. Nog een nagel aan de doodskist van het internet zoals we het kennen.

Daar waar decentralisatie en de in mijn optiek overschatte blockchain-hype de onderwerpen waren die de boventoon voerden, denk ik dat we meer focus moeten gaan hebben op de invloed van het nieuwe web op onze maatschappij. Sociale ongelijkheid zal door AI in een stroomversnelling komen, tel hierbij de steeds extremere polarisatie bij op en je krijgt een giftige cocktail. In de Verenigde Staten alleen al is de afgelopen jaren al meer dan honderd miljoen dollar uitgegeven aan het onderzoeken en reguleren hiervan, laten we hun voorbeeld hierin volgen.

Kees Haverkamp: ‘Samenwerking cruciaal om zonder kleerscheuren door de AI-revolutie heen te komen.’

Amerikaanse verkiezingen in 2016

Amerikaanse verkiezingen in 2016, waarbij het campagneteam van Trump succesvol gebruik heeft gemaakt van social media om de publieke opinie te beïnvloeden, is nog niet eens het topje van de ijsberg van de mogelijke invloed van de inzet van digitale technologie nu deze technologie beter is in het onder woorden brengen van menselijke emotie dan een hoop echte mensen. Mijn kids gebruikten Snapchat en TikTok al zoals de meeste Nederlandse millennials Google en nu.nl gebruiken. Ondertussen nemen ze de mening van de AI-bot van Snapchat bijna net zo serieus als de mening van een ‘echt’ vriendje.

Financiële drijfveren

In tegenstelling tot wat ik eerder heb geschreven, ben ik ondertussen van mening dat technologische ontwikkelingen op dit moment geen exponentiële lijn volgen. Als je kijkt hoeveel resources nodig zijn om de grote taalmodellen te laten draaien, dan is het op dit moment nog uit verhouding met de meerwaarde die ze bieden. Ondanks dat dit nu trager gaat dan ik verwachtte, hebben we toch moeite om ons aan te passen op deze digitalisering. We hebben er duizenden jaren aan kunnen wennen dat een bruine beer die op je af komt rennen foute boel is, maar de invloed van digitalisering op ons als individu is lastiger in te schatten.

Zo lang we nog geen Black Mirror -achtige robothonden hebben rondlopen lijkt deze technologie met logisch verstand gemakkelijk in te perken, namelijk door in bepaalde situaties gewoon de stekker eruit te trekken. Aangezien er aan een dergelijke keuze waarschijnlijk verstrekkende financiële gevolgen zitten, zal de praktijk mogelijk weerbarstiger worden.

In de gezondheidszorg maak ik dagelijks aan den lijve mee hoeveel winst er nog is te behalen is door middel van digitalisering. Automatisering in de zorg is vergeleken met online advertising of aandelenhandel bijzonder ouderwets. Ik en met mij vele anderen zijn er bijvoorbeeld van overtuigd dat wachtenden in de zorg met logisch verstand en digitalisering kunnen worden gedecimeerd, als we er maar voldoende tijd en aandacht aan besteden. In plaats daarvan werken de slimste mensen van onze generatie aan algoritmes die net iets sneller short kunnen gaan dan de concurrent.

De logica hierachter is wat mij betreft ver te zoeken. De meest voor de hand liggende verklaring lijkt dan de financiële drijfveer. De stekker uit een ontwikkeling trekken waar waarschijnlijk een forse investering aan ten grondslag ligt, zal in de praktijk waarschijnlijk een lastige bal worden.

‘Sociale ongelijkheid zal door AI in een stroomversnelling komen’

Focus op samenwerken

Ik denk dat het belangrijk is om te leren van het verleden. Succesvolle samenwerking is altijd essentieel geweest tijdens alle cruciale momenten van de mensheid. Met name dankzij de ontwikkeling van AI, zitten we midden in zo’n cruciale fase. Net als de uitvinding van elektriciteit de hele wereld veranderde, zal AI ook alle processen zoals we die kennen gaan verbeteren, met alle positieve en negatieve gevolgen van dien. Aangezien AI ons – voor de eerste keer ooit – niet op spierkracht, maar op cognitief vlak uitdaagt, laat de toekomst zich hierdoor wel lastig voorspellen. Aangezien samenwerken in de geschiedenis altijd randvoorwaardelijk is geweest op cruciale momenten, zal tijd en energie stoppen in onderlinge (digitale) samenwerking ons helpen om zonder kleerscheuren door deze onvermijdelijke AI-revolutie heen te komen.

Bij het schrijven van dit artikel is gebruik gemaakt van ChatGPT.

Reactie toevoegen

 
Meer over
Meer hybride vormen van advisering

Meer hybride vormen van advisering

(Bart Janknegt, voorzitter hoofddirectie VvAA Groep, in VVP-special Digitale Innovatie) Door inzet van een digitale collega hebben de adviseurs meer tijd (plus...

Het advieskantoor als sleutel tot verduurzaming

Het advieskantoor als sleutel tot verduurzaming

(Partner in kennis BOX duurzaam in VVP-special Digitale Innovatie 2023) Verduurzaming en energiebesparing gaan over de woning en over geld, dus is de hypotheekadviseur...

Automatisering verandert invulling begrip professionaliteit

Automatisering verandert invulling begrip professionaliteit

(Eliana van der Jagt-Kalverda, Financieel Advies IJmond, in VVP-special Digitale Innovatie 2023) Ik ben ervan overtuigd dat de ontwikkelingen op het gebied van...

AI en ChatGPT: hype of radicale verandering voor advieskantoren?

AI en ChatGPT: hype of radicale verandering voor advieskantoren?

(Partner in kennis GetMore Systems in VVP-special Digitale Innovatie 2023) Zelfs als je geen interesse hebt in ICT kan het je bijna niet ontgaan: de opkomst van...

Een diepgaande verkenning van Paston Solutions’ Apollon

Een diepgaande verkenning van Paston Solutions’ Apollon

(Partner in kennis CCS in VVP-special Digitale Innovatie 2023) De recente overname van Paston door CCS’ moederbedrijf Roundcube Holding betekent een nieuwe...

Geautomatiseerde nazorg

Geautomatiseerde nazorg

(Uit VVP-special Digitale Innovatie 2023) “Er is al veel ontwikkeld, maar wat nog beter kan, is het delen van data door aanbieders en geldverstrekkers met...

Maak gebruik van wat er al mogelijk is

Maak gebruik van wat er al mogelijk is

(Uit VVP-special Digitale Innovatie 2023) “Kunstmatige intelligentie, robotisering, big data, machine learning; het zijn stuk voor stuk innovatieve technologieën...

Achteruit digitaliseren

Achteruit digitaliseren

(Uit VVP-special Digitale Innovatie 2023) “Wat is het toch fijn als je zelf ook klant bent bij een verzekeraar. Gewoon omdat je dan ervaart wat je eigen...

Laat de verrassingen maar komen

Laat de verrassingen maar komen

(Uit VVP-special Digitale Innovatie 2023) “Een gangbare definitie van innovatie luidt: ‘de ontwikkeling van nieuwe producten, processen of businessmodellen,...

Digitale basisstructuur werkt

Digitale basisstructuur werkt

(Uit VVP-special Digitale Innovatie 2023) “Innovatie moet geen doel op zichzelf zijn. Primair is het van belang dat de digitale basisstructuur werkt. Ik...