Snel 'onder water' als huizenprijzen dalen

CPB-Notitie-Risicorapportage-Financiele-markten-2022.pdf.thumbnail

Het aantal huiseigenaren dat ‘onder water’ staat, loopt  snel op zodra woningprijzen dalen. Aldus de Risicorapportage Financiële Markten 2022 van het Centraal Planbureau. Het CPB: “Woningprijzen zijn in Nederland sterk gestegen, hierdoor kunnen problemen ontstaan. Door een prijscorrectie kan een deel van de huishoudens financieel onder water komen te staan. Dit is met name een probleem voor de huishoudens die ook over weinig overig financieel vermogen (zoals spaartegoeden) kunnen beschikken. De kans dat dit leidt tot grote verliezen bij financiële instellingen lijkt echter beperkt, dankzij de Nationale Hypotheek Garantie, doordat Nederlandse huishoudens relatief trouw hun hypotheeklasten betalen en vanwege de aanzienlijke buffers van banken.”

Het CPB: “Slechts een beperkt deel van alle huiseigenaren staat ‘onder water’, maar dat aandeel kan snel oplopen als woningprijzen dalen. Begin 2020 – recentere data is helaas niet openbaar beschikbaar – had zes procent van de huishoudens met een eigen woning een hypotheekschuld die groter is dan de woningwaarde. Vanuit dit uitgangspunt berekenen we hoeveel huishoudens onder water komen te staan als de huizenprijzen verder dalen, met percentages tussen de tien en de 30 procent. Als woningprijzen zouden dalen met 20 procent, komt bijna een kwart van alle huiseigenaren onder water te staan. Bij een prijsdaling van 30 procent loopt dit op tot circa 33 procent van de huiseigenaren. Bij dalingen van 20 en 30 procent zouden respectievelijk veertien en 22 procent van de huiseigenaren daarnaast ook minder financieel vermogen (banksaldo en beleggingen)  hebben dan de negatieve overwaarde op hun woning. Voor deze groep zou een (al dan niet gedwongen) verkoop van de woning dus direct leiden tot grote problemen.

“Overigens houden we bij deze analyse geen rekening met de ontwikkelingen sinds de peildatum van de data (begin 2020). De enorme prijsstijging die sindsdien heeft plaatsgevonden heeft ervoor gezorgd dat de groep huiseigenaren met een reeds bestaande schuld een hogere overwaarde heeft en dus een stuk minder snel onder water komt te staan. Daarentegen zal ook de totale hypotheekschuld zijn gestegen, zowel door nieuwe woningaankopen als door het oversluiten van bestaande hypotheken. Voor de combinatie van deze ontwikkelingen is niet accuraat te corrigeren.”

Het CPB stelt verder: “Alertheid blijft nodig bij een aantal andere in eerdere rapportages gesignaleerde risico’s. Financiële risico’s op verliezen op leningen en investeringen door klimaatveranderingen zijn op de korte termijn beperkt, maar kunnen op de langere termijn grotere gevolgen hebben voor financiële instellingen. Daarnaast kunnen niet-bancaire financiële instellingen systeemrisico’s vergroten als er verliezen geleden worden, vanwege de aanzienlijke omvang, de rol in effectenhandel en de verwevenheid met andere financiële instellingen. Ook de zoektocht naar rendement (search for yield) bij zowel financiële instellingen als huishoudens verdient aandacht. Bij correcties op financiële markten kan deze zoektocht naar rendement tot verliezen en onzekerheid leiden, met negatieve gevolgen voor de financiële stabiliteit.”

Corona

Corona blijft volgens het CPB een risicofactor: “Werknemers zullen vaker ziek zijn en kunnen langdurige gezondheidsschade ontwikkelen, waardoor de financiële positie van bedrijven en huishoudens onder druk kan komen te staan. Terugkerende besmettingsgolven betekenen dat bedrijven moeten omgaan met een structureel hoger ziekteverzuim, ook door medewerkers die getroffen zijn door langdurige gezondheidsschade (zoals Long COVID).”

Reactie toevoegen

 
CPB: "Langdurige schade economie door coronacrisis"

CPB: "Langdurige schade economie door coronacrisis"

Door de coronacrisis wordt de Nederlandse economie op de korte termijn flink geraakt. Deze schade zal op de langere termijn slechts gedeeltelijk herstellen, zelfs...

"Herschikking productie en werkgelegenheid door corona faciliteren"

"Herschikking productie en werkgelegenheid door corona faciliteren"

Het CPB noemt het onvermijdelijk dat de coronacrisis leidt tot een herschikking van productie en werkgelegenheid, zowel tussen als binnen sectoren. Om herstel te...

CPB: coronacrisis kan uitmonden in financiële crisis

CPB: coronacrisis kan uitmonden in financiële crisis

Het CPB sluit niet uit dat de coronacrisis uitmondt in een financiële crisis. Het CPB in zijn 'Risicorapportage Financiële Markten 2020': "Veel is nog...

Coronavirus: in zwaarste scenario ook problemen in financiële sector

Coronavirus: in zwaarste scenario ook problemen in financiële sector

In het zwaarste scenario ontstaan door de coronacrisis ook problemen in de financiële sector. Aldus het Centraal Planbureau donderdag. Het CPB: “Naarmate...

FSC: lage rente leidt mogelijk tot financiële instabiliteit

FSC: lage rente leidt mogelijk tot financiële instabiliteit

De daling van de rente in afgelopen jaren weerspiegelt trendmatige en structurele factoren die tot een heroverweging van mogelijke risico’s voor financiële...

DNB: risico’s financiële stabiliteit nemen toe

DNB: risico’s financiële stabiliteit nemen toe

De risico’s voor de financiële stabiliteit nemen toe door de lage rentes en ruime liquiditeitsverhoudingen. Hierdoor ontwikkelen financiële markten...

CPB ziet geen duidelijke meerwaarde depositobank

CPB ziet geen duidelijke meerwaarde depositobank

Zonder nadere studie is het niet verstandig om verdere stappen te zetten inzake een depositobank, meent het CPB. De introductie van een depositobank kan tot veiliger...

Klimaatrisico’s op de korte termijn beperkt voor financiële stabiliteit

Klimaatrisico’s op de korte termijn beperkt voor financiële stabiliteit

De directe klimaatrisico’s zijn voor de Nederlandse financiële sector op de korte termijn (de komende vijf jaar) beperkt. Aldus het CPB in zijn Risicorapportage...

Financieel Stabiliteitscomité pleit voor beter passend woningaanbod

Financieel Stabiliteitscomité pleit voor beter passend woningaanbod

Volgens het Financieel Stabiliteitscomité (bestaande uit vertegenwoordigers van AFM, DNB, Financiën en het CPB) zal een beter passend woningaanbod de...

Afschaffing doorsneesystematiek minder nadelig

Afschaffing doorsneesystematiek minder nadelig

Afschaffing van de doorsneesystematiek pakt nadelig uit voor oudere werknemers, met name die tussen 35 en 50 jaar. Het nadeel is wel verninderd door de gedaalde...