Snel 'onder water' als huizenprijzen dalen

CPB-Notitie-Risicorapportage-Financiele-markten-2022.pdf.thumbnail

Het aantal huiseigenaren dat ‘onder water’ staat, loopt  snel op zodra woningprijzen dalen. Aldus de Risicorapportage Financiële Markten 2022 van het Centraal Planbureau. Het CPB: “Woningprijzen zijn in Nederland sterk gestegen, hierdoor kunnen problemen ontstaan. Door een prijscorrectie kan een deel van de huishoudens financieel onder water komen te staan. Dit is met name een probleem voor de huishoudens die ook over weinig overig financieel vermogen (zoals spaartegoeden) kunnen beschikken. De kans dat dit leidt tot grote verliezen bij financiële instellingen lijkt echter beperkt, dankzij de Nationale Hypotheek Garantie, doordat Nederlandse huishoudens relatief trouw hun hypotheeklasten betalen en vanwege de aanzienlijke buffers van banken.”

Het CPB: “Slechts een beperkt deel van alle huiseigenaren staat ‘onder water’, maar dat aandeel kan snel oplopen als woningprijzen dalen. Begin 2020 – recentere data is helaas niet openbaar beschikbaar – had zes procent van de huishoudens met een eigen woning een hypotheekschuld die groter is dan de woningwaarde. Vanuit dit uitgangspunt berekenen we hoeveel huishoudens onder water komen te staan als de huizenprijzen verder dalen, met percentages tussen de tien en de 30 procent. Als woningprijzen zouden dalen met 20 procent, komt bijna een kwart van alle huiseigenaren onder water te staan. Bij een prijsdaling van 30 procent loopt dit op tot circa 33 procent van de huiseigenaren. Bij dalingen van 20 en 30 procent zouden respectievelijk veertien en 22 procent van de huiseigenaren daarnaast ook minder financieel vermogen (banksaldo en beleggingen)  hebben dan de negatieve overwaarde op hun woning. Voor deze groep zou een (al dan niet gedwongen) verkoop van de woning dus direct leiden tot grote problemen.

“Overigens houden we bij deze analyse geen rekening met de ontwikkelingen sinds de peildatum van de data (begin 2020). De enorme prijsstijging die sindsdien heeft plaatsgevonden heeft ervoor gezorgd dat de groep huiseigenaren met een reeds bestaande schuld een hogere overwaarde heeft en dus een stuk minder snel onder water komt te staan. Daarentegen zal ook de totale hypotheekschuld zijn gestegen, zowel door nieuwe woningaankopen als door het oversluiten van bestaande hypotheken. Voor de combinatie van deze ontwikkelingen is niet accuraat te corrigeren.”

Het CPB stelt verder: “Alertheid blijft nodig bij een aantal andere in eerdere rapportages gesignaleerde risico’s. Financiële risico’s op verliezen op leningen en investeringen door klimaatveranderingen zijn op de korte termijn beperkt, maar kunnen op de langere termijn grotere gevolgen hebben voor financiële instellingen. Daarnaast kunnen niet-bancaire financiële instellingen systeemrisico’s vergroten als er verliezen geleden worden, vanwege de aanzienlijke omvang, de rol in effectenhandel en de verwevenheid met andere financiële instellingen. Ook de zoektocht naar rendement (search for yield) bij zowel financiële instellingen als huishoudens verdient aandacht. Bij correcties op financiële markten kan deze zoektocht naar rendement tot verliezen en onzekerheid leiden, met negatieve gevolgen voor de financiële stabiliteit.”

Corona

Corona blijft volgens het CPB een risicofactor: “Werknemers zullen vaker ziek zijn en kunnen langdurige gezondheidsschade ontwikkelen, waardoor de financiële positie van bedrijven en huishoudens onder druk kan komen te staan. Terugkerende besmettingsgolven betekenen dat bedrijven moeten omgaan met een structureel hoger ziekteverzuim, ook door medewerkers die getroffen zijn door langdurige gezondheidsschade (zoals Long COVID).”

Reactie toevoegen

 
Woningmarkt op slot bij verder verlagen LTV

Woningmarkt op slot bij verder verlagen LTV

"Een maximale LTV van 90 procent betekent dat ruim 70 procent van de starters en de doorstromers vanuit de huurmarkt de koop van hun beoogde woning voor enige...

Nieuwe kredietaanbieders bevorderen financiële stabiliteit

Nieuwe kredietaanbieders bevorderen financiële stabiliteit

De grotere rol van verzekeraars en pensioenfondsen op de hypotheekmarkt zorgt voor meer diversiteit en concurrentie in het kredietaanbod en draagt bij aan de financiële...

Samen sparen voor pensioen gunstiger

Samen sparen voor pensioen gunstiger

Pensioencontracten met een collectief vermogen genereren meer welvaart dan contracten met een individueel vermogen, doordat ze resulteren in een hoger of stabieler...

Vrije keuze pensioenuitvoerder nog niet zo makkelijk

Vrije keuze pensioenuitvoerder nog niet zo makkelijk

"Het creëren van een goed werkende markt bij vrije keuze van pensioenuitvoerder is uitdagend en vereist veel van diverse partijen." Dat stelt het...

Afschaffing doorsneepremie kost overheid 40 miljard

Afschaffing doorsneepremie kost overheid 40 miljard

Afschaffing van de doorsneepremie in het pensioenstelsel kan de overheid in 25 jaar tot 40 miljard euro kosten. De staatsschuld stijgt hierdoor met 6 procent van...

Cpb somber over levensverzekeraars

Cpb somber over levensverzekeraars

Het Centraal Planbureau (CPB) toont zich somber over het perspectief van levensverzekeraars. Het CPB in de Risicorapportage Financiéle Markten 2016: "Ook...

"Bouw renteaftrek hypotheek verder af"

"Bouw renteaftrek hypotheek verder af"

Centraal Plambureau (CPB) en Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) stellen dat verder afbouwen van de hypotheekrenteaftrek kan bijdragen aan een efficiënter...

Inkomen gelijkmatiger verdelen over levensloop

Inkomen gelijkmatiger verdelen over levensloop

Het Centraal Planbureau oppert een aantal maatregelen om het inkomen gelijkmatiger te verdelen over de levensloop. Het CPB: "Veel huishoudens, en dan vooral...

Cpb: onderwaterhypotheek rem op mobiliteit

Cpb: onderwaterhypotheek rem op mobiliteit

Huiseigenaren die een hogere schuld hebben dan de waarde van hun woning, verhuizen minder vaak dan bezitters van een woning die 'boven water' staat. Mensen die sinds...

"verzekeraars maken betere preventie en reïntegratie niet waar"

"verzekeraars maken betere preventie en reïntegratie niet waar"

Privaat verzekerde bedrijven presteren tot nu toe niet beter op het vlak van preventie en reïntegratie dan niet-privaat verzekerde bedrijven. Dat stelt het...