Positieve gezondheid

1. 10 november 2020, door Willem Vreeswijk
2. 0 reacties

“Toen ik zelf ziek was, merkte ik dat ik een grote invloed kon hebben op mijn herstel. Ik wilde de zorg met deze kennis verbreden. Dat bracht me ertoe onderzoek te doen naar veerkracht en naar wat onder gezondheid verstaan kan worden. De WHO definieert gezondheid als ‘een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn’. Vanuit die definitie is niemand gezond. Het leidt – onbedoeld – tot medicalisering. De focus komt dan te liggen op de bestrijding van ziekten en niet op het stimuleren om een veerkrachtig en betekenisvol leven te leiden. Tijdens een door mij georganiseerde internationale conferentie bogen tal van experts zich over de definitie van gezondheid. We kwamen tot deze omschrijving: ‘Gezondheid is het vermogen je aan te passen en je eigen regie te voeren in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen in het leven’.”

Onderzoek

Vervolgens heeft Machteld dit concept onderzocht en het voorgelegd aan 140 patiënten, behandelaars, beleidsmakers, burgers, gezondheids-bevorderaars, onderzoekers en verzekeraars. “Het draagvlak bleek erg groot. Vooral patienten zeiden dat zij zich in hun eigen kracht voelden aangesproken door de nadruk op veerkracht en eigen regie. Ze werden niet langer alleen maar als ‘een zieke’ gezien. Vervolgens vroeg ik iedereen aan te geven waar ze naar kijken om te beoordelen of iemand gezond is. Dat leverde maar liefst 566 gezondheidsindicatoren op. Deze heb ik samen met collega’s teruggebracht tot zes aspecten: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen en dagelijkse functioneren.”

Positieve gezondheid

Vervolgens heeft Machteld deze bevindingen voorgelegd aan zo’n 2.000 mensen die meededen aan een vervolgonderzoek. “Het draagvlak bleek onverminderd groot. Wel werd ook duidelijk dat zorgprofessionals en patiënten erg verschillend naar gezondheid kijken. Vooral artsen en beleidsmakers hechten veel belang aan de meer medisch gerichte lichaamsfuncties, zoals klachten en conditie. Patiënten zelf kijken meer holistisch. Ik omarmde de visie van de patiënten. Vaak wordt in de zorg gezegd dat men ‘de patiënt centraal stelt’, maar dan moet je ook weten hoe de patiënt de gezondheid ziet. Deze brede benadering heb ik ‘Positieve Gezondheid’ genoemd.”

Het onderzoek werd bekroond met een coververmelding op het British Medical Journal en in Nederland werd het door ZonMw de Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie, gezien als voorbeeldproject.

Omslag in het denken

Het Institute for Positive Health heeft het begrip Positieve Gezondheid uitgewerkt in een serie vragenlijsten voor verschillende doelgroepen. De beantwoording leidt tot de visuele weergave van een persoonlijk ‘spinnenweb’. “Met dit spinnenweb kunnen mensen als het ware in de spiegel van hun eigen gezondheid kijken. Aan de hand hiervan kan de betrokkene zelf bepalen wat hij wil veranderen.”

De vragenlijst voor volwassenen is dit voorjaar al meer dan 100.000 keer ingevuld, die voor kinderen 11.500 keer. “Dit vormt een eenvoudige basis voor een omslag in het denken over gezondheid. Je ziet dan ook dat er al op een meer betekenisvolle manier richting wordt gegeven aan beleid en inrichting van de gezondheidszorg. Op wereldschaal zijn we in Nederland een piepklein proeftuintje. Toch zou ik het geweldig vinden als het ons lukt om hier het systeem te veranderen en dat we voor andere landen een voorbeeld gaan worden van hoe het ook kan.”

Het portret van Machteld Huber is ook te lezen in het recent verschenen boek ‘Niet gezwicht voor de wereld’ van Ivo Valkenburg. Zie ook de prachtige video die MaatschapWij in januari 2019 van haar maakte.

Reactie toevoegen

Naam

E-mailadres

Reactie

Organisatie

Telefoonnummer

VVPVIP HypothekenVVP Innovatie PlatformVIP SchadeVVP Twitter

Toevoegen 

Meer over

• Machteld Huber
• positieve gezondheid